بی شک یکی از کاربردی‌ترین ملزومات داخل یک خانه و بعضاً محیط‌های کار و مراکز فرهنگی و مذهبی، فرش است. از گذشته فرش در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه‌ای داشته است. فرش ایرانی در اکتشافات باستان شناسی با قدمت هزاران ساله ارزیابی می‌شود. نمونه‌ای از این فرش های بسیار قدیمی، قالی پازیریک است. عده‌ای قدمت آن را به دوران هخامنشی و عده‌ای به دوران پارت‌ها یا مادها دانسته اند. این قالی با ارزش در حال حاضر در موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ نگهداری می‌شود.
هنر فرش و قالیبافی در اکثر شهرهای ایران رونق فراوانی داشته است که برخی از این شهر ها شهرت جهانی دارند. فرش‌های بافته شده در شهرهایی همچون تبریز، کاشان، قم و فرش مشهد جزو شاخص‌ترین فرش‌های ایرانی هستند.
فرش ماشینی
به مرور زمان با توسعه جمعیت و تغییر سبک زندگی، گونه‌ای از سبک تولید فرش به بازار عرضه شد. این سبک نام فرش ماشینی را به خود گرفت. به مرور زمان و با بالا رفتن میزان تقاضا و پیشی گرفتن آن از میزان عرضه، می‌بایستی راهکاری برای بالا رفتن حجم تولید پیدا می‌شد. همانطور که قابل تصور است برای بافت یک فرش ١٢ متری دستباف زمان زیادی صرف می‌شود. این زمان زیاد به اضافه نوع الیاف استفاده شده در فرش دستباف که عموماً تهیه آن به روش طبیعی و سنتی بوده باعث بالا رفتن قیمت تمام شده فرش و طبیعتاً بالا رفتن قیمت فروش آن می‌شد که با عرضه فرش ماشینی تا حد بسیار زیادی این موضوع رفع گردید.
در اوایل دهه ٥٠ شمسی اولین فرش ماشینی در ایران تولید شد که تقریباً مورد استقبال واقع شد. صنعت فرش ماشینی در سال ١٣٦٥ دچار تحول شد و کارخانجات زیادی برای تولید فرش ماشینی احداث شد. یکی از این کارخانجات خوشنام و معتبر، کارخانه فرش نگین مشهد بود.
کارخانه فرش نگین مشهد، با برآورد نیاز جامعه و شناخت سلیقه ایرانی اقدام به تولید فرش ماشینی در ابعاد و طرح‌های گوناگون نمود. در کارخانجات فرش نگین مشهد فرش‌هایی با تراکم ٥٠٠ و ٧٠٠ و ١٠٠٠ و ١٢٠٠ شانه با تراکم های هزار، هزار و دویست، هزار و چهارصد، دو هزار و پانصد و پنجاه ، سه هزار و سه هزار و ششصد با ترکیب رنگ های ٥ رنگ، ٧ رنگ، ٨ رنگ و ١٠ رنگ با استفاده از جنس نخ اکریلیک تولید و عرضه می شود.
مواردی که در تولید فرش مشهد و تمام فرش‌های ماشینی مهم و موثر هستند عبارت از نقش فرش، مقدار شانه فرش، تراکم آن، تعداد ترکیب رنگ و جنس نخ بکار رفته در آن می‌باشد. مجموع این عوامل تعیین کننده قیمت فرش ماشینی هستند. مواردی که می‌توان بهترین آنها را در فرش نگین مشهد دید.
فرش ماشینی
ویژگی‌های فرش مشهد
از جمله شهرهایی که در صنعت قالیبافی شهره است مشهد می‌باشد. فرش مشهد قدمت حدوداً پانصد ساله دارد. نمونه‌ای از این هنر قالی اهدایی شاه طهماسب به سلطان سلیمان قانونی است. در تولید فرش مشهد از با کیفیت‌ترین مواد اولیه استفاده می‌شود.
فرش مشهد از نظر ظاهری، دارای طراحی‌های شیک و جذابی است. در طراحی این فرش، از طرح‌های اصیل و با قدمت ایرانی بهره گرفته می‌شود. همینطور رنگ‌های بکار برده شده در این فرش، رنگ‌های جذاب و طبیعی هستند.
در تولید فرش مشهد، از بافت‌های ویژه‌ای استفاده می‌شود. استفاده از بافت ترکیبی در تولید این فرش، باعث شده است که فرش مشهد، استحکام بالایی داشته باشد. پودکشی این فرش نیز به شکل دو پود می‌باشد.
ملاک میزان شانه و تراکم فرش ماشینی
همانطور که شنیده‌ایم فرش دارای ابعاد عرضی و طولی است. به تعداد گره رنگ (ریشه) در یک متراژ عرض فرش، شانه می‌گویند. مثلاً در فرش پانصد شانه ٥٠٠ ریشه یا گره رنگ در عرض یک متری آن ایجاد می‌شود.
در رابطه با تراکم فرش ماشینی باید گفت؛ به تعداد ردیف پود موجود در یک متر از طول فرش ماشینی تراکم گفته می شود.
مولفه‌های موثر در قیمت فرش ماشینی
میزان شانه و تراکم از عوامل تعیین کننده در قیمت فرش ماشینی هستند. فارغ از میزان تراکم و تعداد شانه در فرش ماشینی، مولفه های دیگری در تعیین قیمت فرش ماشینی موثر هستند. این عوامل عبارتند از:
ü یک نواختی فیزیکی نخ خاب
ü کیفیت تیغه بر
ü انجام دقیق مرحله شیرینگ
ü دیگر مولفه موثر در کیفیت و تعیین قیمت فرش ماشینی ، جنس الیاف به کار رفته در آن است. در گذشته برای بافت فرش از الیاف طبیعی مانند الیاف گیاهی (جوت و پنبه) و الیاف حیوانی (پشم و ابریشم) استفاده می شد. در فرش های ماشینی از الیاف مصنوعی مانند نخ اکریلیک، نخ نایلون، نخ پلی استر، نخ پلی پروپیل ، نخ ویسکوز استفاده می شود.
مولفه‌های موثر در قیمت فرش ماشینی
ساختار نخ فرش مشهد
ساختار نخ فرش مشهد و سایر فرش‌های ماشینی متشکل از سه قسمت عمده است؛ نخ خاب، نخ تار، نخ پود
نخ خاب همان قسمت ظاهری فرش است که به دلیل پا خور بودن بایستی مقاومت بالایی داشته باشد. در خاب فرش ماشینی از الیافی همچون اکریلیک، پلی استر و پلی پروپیلن استفاده می‌شود. در نخ تار نیز از الیاف پنبه و پلی استر و بعضاً ترکیبی از هر دو استفاده می شود. در نخ پود که نگهدارنده نخ خاب است، از الیاف جوت، پلی استر و پنبه استفاده می شود.
ساختار نخ فرش ماشینی
منظور از فرش هیت ست شده چیست و چه مزیتی دارد؟
معمولاً در زمان خرید فرش ماشینی از فروشنده می‌شنویم که نخ خاب فرش، صد در صد اکریلیک هیت ست شده است. همانطور که مشخص است مرغوبترین نوع نخ خاب در حال حاضر نخ اکریلیک است. در فرآیند ریسندگی نخ اکریلیک فعل و انفعال دیگری وجود دارد که اصطلاحاً به آن هیت ست کردن نخ گفته می شود.
این عمل باعث از بین رفتن پرز نخ و بالا رفتن مقاومت آن در مقابل گرد و غبار، نور و گرما و حرارت، رطوبت، برگشت‌پذیری در اثر فشار بالا و پاخور و ضد حساسیت بودن می شود. پس می توان گفت بهترین نوع فرش ماشینی موجود در بازار در حال حاضر فرش‌های بافته شده با نخ اکریلیک هیت ست شده هستند.
سخن پایانی
در پایان لازم است بدانیم تهیه یک فرش ماشینی مرغوب و با کیفیت، فارغ از لزوم استفاده از آن باعث ایجاد جلوه چشمگیر در دکوراسیون خانه می‌شود. در کارخانجات فرش نگین مشهد تلاش شده با لحاظ نیاز و سلیقه افراد جامعه و استفاده از مرغوبترین نوع نخ و بهترین و پیشرفته‌ترین دستگاه‌های بافندگی فرش‌هایی زیبا و با کیفیت تولید شود. اگر قصد خرید فرش دارید، پیشنهاد می‌کنیم برای خرید فرش با کیفیت و اصیل ایرانی به سایت https://e-farsh.com/ مراجعه نمایید.
