برای همین است که شنیدن خبر درگذشت آنها بیشتر به یک شوخی تلخ میماند. ارنست بورگناین که امروز در 95 سالگی و بر اثر نارسایی کلیوی در بیمارستانی در لسآنجلس درگذشت، یکی از این هنرمندان بود.
بورگناین (متولد 24 ژانویه 1917) طبق اعلام سایت IMDB در بیش از 60 سال فعالیت هنریاش در 203 فیلم سینمایی، ویدیویی و تلویزیونی ایفای نقش کرده بود. 203 فیلمی که تعداد زیادی از آنها برای سینما دوستان ایرانی یادآور خاطرات شیرینی هستند: از اینجا تا ابدیت، جانی گیتار، وراکروز، روز بد در بلکراک، مارتی، باراباس، 12 مرد خبیث، این گروه خشن و حادثه پوزئیدون تنها بخشی از کارنامه پربار بورگناین به شمار میروند.
طبیعی بود که بورگناین با آن چهره خشن و صدای زمختش، معمولاً در نقش انسانهای خشن با رفتارهای بدوی ظاهر شود. اما عجیب بود که بورگناین به شیوهای استثنایی، جلوهای از مردانگی مثبت به کاراکترهایش میبخشید. اکثر شخصیتهای مهمی که بورگناین به آنها جان بخشید، در عین خشونت و (گاهی) هولناک بودن، کاریزماتیک و جنتلمن هم بودند. در بعضی از فیلمها، ور هولناک و خشن بورگناین بیشتر مشخص بودند (از اینجا تا ابدیت و روز بد در بلکراک) و گاهی روی جنتلمن و آرام او (مارتی و حادثه پوزئیدون).
اما وای به روزی که کارگردانی اینقدر توانا بود که میتوانست هر دو وجه به ظاهر متناقض بورگناین را به یک اندازه در دل کاراکتر جای دهد. آن وقت مگر میشد از تأثیر مهیب آن کاراکتر فرار کرد؟ مثال میخواهید؟ چه مثالی بهتر، دم دست تر و تأثیرگذار تر از داچ آنگستروم این گروه خشن؟ به راستی داچ آنگستروم یک آدم خشن و محکم بود و یا آخرین رفیق دهن دوخته پایک بیشاپ؟
بورگناین مهمترین جوایز زندگیاش (جوایز اسکار، بفتا، گلدنگلوب، انجمن ملی نقد و حلقه منتقدان فیلم نیویورک برای بازی در فیلم مارتی) را برای بازی در یک نقش اصلی گرفت. اما مهمترین نقشآفرینیهایش را در قالب شخصیتهای مکمل عرضه کرد. او با تمام ابهت و استحکامش، کسی نبود که بتوان به او تکیه کرد.
خودش هم این را میدانست. پس تناقضی که در پاراگراف بالا به آن اشاره شد را وارد نقشهایش کرد و به نقشهای مکملش چنان وقار و اعتباری بخشید که خیلی وقتها نقشهای اصلی فیلمها از آن بیبهره بودند. بورگناین تا آخرین ماههای زندگیاش به طور مداوم در فیلمهای مختلف بازی کرد و چه خوب که برای آخرین فیلمش، «مردی که دستان ویسنته فرناندز را فشرد» (که اسمش هم بیشباهت به فیلمهای سام پکینپا نیست)، توانست آخرین جایزهاش را هم دریافت کند. حتی اگر جایزه معتبری هم نباشد: جایزه بهترین دستاورد بازیگری از جشنواره نیوپورت بیچ.