بالگردهای کبرای هوانیروز ارتش و نیروی هوافضای سپاه امروز جزو واحدهای رزمی بسیار مهم در نیروهای مسلح کشور هستند که با تعمیرات کامل بدست متخصصان داخلی، نصب تجهیزات جدید و پیشرفته و سلاح های بومی امروزه با توانایی های بیشتر، در آمادگی کامل برای اجرای مأموریت های فعلی و جدید هستند.

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، نخستین نمونه از بالگرد کبرا در جنگ ویتنام ارائه شد، زمانی که نیروهای پیاده و زرهی احتیاج به پشتیبانی هوایی داشتند اما نه پشتیبانی هواپیماها که پس از بمباران یا راکت باران مواضع دشمن، باید برای سوخت گیری و مهمات گیری به پایگاه خود که ده ها کیلومتر دورتر بود باز می گشتند. هر چند هواپیماهای کوچک و کم سرعت تهاجمی نیز در آن جنگ حضور داشتند اما وسیله ای که بتواند از پشت خطوط مقدم به هوا برخواسته و با دقت بالا(در سرعت پائین) هدفگیری کند و در صورت لزوم به راحتی در نقطه ای فرود آید مزایای خاص خود را داشت.

بنابراین با استفاده از برخی اجزای بالگردهای یو-اچ-1 که به تعداد فراوان به کار گرفته شده بودند بالگرد آ-اچ-1 کبرا که صرفاً قابلیت تهاجمی داشت طراحی و ساخته شد. هر چند یو-اچ-1ها نیز به تیربار و بعضاً راکت مجهز می شدند اما ساختار آنها محدودیت های زیادی برای عملیات تهاجمی ایجاد می کرد. نمونه اولیه کبرا تنها به تیربار و راکت انداز مجهز و با بدنه ای باریک، هر دو سرنشین که شامل خلبان و کمک خلبان بودند را پشت سر هم جا داده بود.

بعدها این بالگرد که نخستین بالگرد مختص عملیات تهاجم زمینی هم محسوب می شود به موشک ضد تانک هدایت سیمی تاو مجهز شد که در نتیجه تأثیر عملیاتی آن خصوصاً در نقش ضد زره بسیار افزایش یافت. نمونه های مختلف یک و دو موتوره از آن ساخته شده و به کشورهای گوناگونی صادر شد.

بالگردهای کبرا طی 40 سال گذشته در جنگ های گوناگونی حضور داشته اند اما بزرگترین تجارب عملیاتی آنها در جنگ ویتنام، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و در جنگ خلیج فارس رقم خورده است. آمریکا در فاصله سالهای 1967 تا 1973 بیش از 1100 فروند کبرا در ویتنام به خدمت گرفت که حدود 300 فروند از آنها در عملیات رزمی یا سوانح از بین رفتند.

پس از چند مرحله بهسازی امروزه مدل «آ-اچ-1زِد وایپر» از بالگرد کبرا در حال تولید است و برخی از کشورهای دارنده آن نیز در برنامه هایی اقدام به بهسازی سامانه های مختلف این بالگرد نموده اند.

ورود به ایران

پیش از انقلاب تعداد قابل توجهی بالگرد کبرا از نمونه دوموتوره «آ-اچ-1جِی، سی کبرا(کبرای دریایی)» ملقب به «International» خریداری شده و به مرور در پایگاه های مختلف هوانیروز نظیر کرمانشاه، اصفهان و مسجد سلیمان وارد خدمت شدند. مدل جِی بالگرد کبرا برای نیروی تفنگداران دریایی آمریکا و پرواز در محیط های دریایی بر اساس نمونه های تک موتوره این بالگرد ساخته شده بود.

بنابر اظهارات منابع خارجی حدود 200 فروند بالگرد کبرا به ایران تحویل داده شد که از نمونه ارتقاء داده شده بودند و حدود 60 فروند آنها توانایی شلیک موشک «BGM-71 تاو» را داشتند.


کبرا مجهز به دو پرتابگر 4تایی موشک ضد تانک تاو

طول بدنه این نمونه از کبرا، 13.5 متر، فاصله نوک دو بالواره آن 3.28 متر و قطر دو پروانه اصلی آن 13.4 متر است. جرم خالی این بالگرد نزدیک سه هزار و بیشینه جرم برخواستن آن 4540 کیلوگرم است. بیشینه سرعت این بالگرد به 280 کیلومتر بر ساعت، برد آن به 575 کیلومتر و سقف پرواز ان به 3215 متر می رسد.

بالگرد کبرای ایران دارای دو نمونه هستند. یک نمونه فقط دارای توپ سه لوله 20 میلیمتری و راکت انداز بوده که در ایران ملقب به «جنگنده کبرا» است و دیگری علاوه بر توپ و راکت، توانایی شلیک موشک ضدتانک تاو نیز دارد.

در بالگرد کبرا هر دو خلبان امکان هدایت بالگرد و شلیک تسلیحات را دارند اما خلبان کابین جلو دارای ادوات هدفگیری دقیقتر و خلبان کابین عقب دارای تجهیزات هدایت بهتر و کاملتری است. در نمونه دارای موشک تاو نیز سامانه هدفگیری در کابین جلو قرار داده شده است.

دوربین های مربوط به رؤیت هدف در این بالگرد توانایی زوم بیش از 13 برابر دارند که کار هدفگیری دقیق را ممکن می سازد. با حرکت سامانه هدفگیری توپ، لوله توپ نیز هماهنگ با آن و بلافاصله در جهت مورد نیاز تغییر می کنند و در نتیجه توپ در این بالگرد از تأثیرگذاری بالایی برخوردار است. این توپ قابلیت چرخش به اطراف را تا 100 درجه به هر طرف و 60 درجه عمودی را دارد. برد مؤثر این توپ تا 2هزار متر است.
چند نوع راکت در این بالگرد قابل بکارگیری است که شامل نمونه های 70 میلیمتری «هایدرا70» در پرتابگرهای 19 تایی و 7 تایی و راکت های 127 میلیمتری «زونی» در پرتابگر 4 تایی است که نوع اخیر در ایران روی بالگرد کبرا مشاهده نشده است. راکت های هایدرا70 دارای برد 500متر تا 8هزار متر هستند.


بالگرد تهاجمی کبرا در حال شلیک راکت های 2.75 اینچی

نوع پایه موشک تاو/توفان نیز تا 3850 متر برد دارد. این نمونه دارای هدایت سیمی بوده و احتمال اصابت آن به هدف 95 درصد است. این موشک 18.5 کیلوگرمی که 3.6 کیلوگرم مواد منفجر دارد، با طول 1.16 متر و قطر 15 سانتیمتر، به بیشینه سرعت 310 متر بر ثانیه دست یافته و می تواند تا 550 میلیمتر در زره نفوذ کند.


شلیک موشک تاو از بالگرد کبرا

حضور در جنگ تمام عیار تحمیلی

8 سال جنگ تحمیلی در یک گستره 1200 کیلومتری از مرزهای کشور و درگیر بودن چند صد کیلومتر از عمق داخل کشور تا چند سال اول جنگ، نیاز به حضور گستره نیروهای زمینی داشت. بدیهی است پشتیبانی هوایی چه از نوع ترابری و چه رزمی نقش مهمی در حفظ خطوط دفاعی، اجرای مقدمات عملیات های کوچک و بزرگ، پشتیبانی از نیروها در طی هر عملیات و پس از آن در زمینه های انهدام واحدهای دشمن، حمل نیرو و مهمات، تخلیه مجروحین و شهدا و... در این همه سال داشته است.

هر چند توان کمی و کیفی بالگردهای ایران پیش از انقلاب در حد بالایی بود، اما خروج مستشاران نظامی آمریکا بسیاری را به این نتیجه رسانده بود که احتمالاً همه این حجم عظیم ادوات هوایی زمینگیر خواهند شد. اما حتی پیش از شروع جنگ تحمیلی و در فاصله کوتاه پیروزی انقلاب تا شروع جنگ متخصصان هوانیروز با شجاعت وارد عرصه تعمیر و نگهداری بالگردها شده و سطح آمادگی این نیرو را به حد مطلوبی رسانده بودند به طوری که با وجود کارشکنی های دولت وقت در اوائل جنگ، هوانیروز به سرعت وارد عمل شد.

در واقع با توجه به واکنش سریع بودن واحدهای هوایی، پس از نیروی هوایی، هوانیروز دومین یگانی بود که با راهبرد کاهش سرعت نفوذ ارتش عراق وارد عمل شد. انهدام تعداد زیادی از ادوات زرهی و ترابری لشگرهای پیشرو عراق و متوقف کردن نسبی آنها از نتایج این تلاش بود که ستاره درخشان این عملیات ها که در آن روزها به صورت تقریباً خودجوش اجرا می شد، بالگرد تهاجمی کبرا بود. این دست وقایع، بالگرد کبرا را در ایران به اندازه اف-14 و فانتوم بین مردم مشهور کرد.

اما تبعات ورود هوانیروز با تمام قوا به عرصه جنگ، و ثبت بیش از 300هزار ساعت پرواز عملیاتی در جنگ، فرسودگی زودرس ناوگان و در کنار آن آسیب های ناشی از سلاح های دشمن بود. برای رفع این مشکلات نیز باید راهی پیدا می شد.

در نتیجه متخصصان هوانیروز و صنایع دفاعی با تمام قوا سعی در تعمیر و عملیاتی نگه داشتن ناوگان بالگردی کشور کردند و بسیاری از تعمیرات را در نزدیک ترین نقاط به خط مقدم به انجام می رساندند. بدین ترتیب بود که به طور متوسط بیش از 100 ساعت پرواز عملیاتی در هر روز از جنگ توسط بالگردهای کشورمان به انجام رسید.


تعمیرات بالگرد کبرا

مأموریت های بالگرد تهاجمی کبرا در طول جنگ بیشتر حول محورهای انهدام تانک ها و ادوات زرهی، حمله به استحکامات و خطوط دفاعی و مراکز تجمع دشمن، اجرای عملیات های شناسایی مسلح، اسکورت بالگردهای ترابری در عملیات های جستجو و نجات و حمایت از ناوگان کشتی ها در مقاطعی از جنگ بود.

در طی این دوران، هر چند محدودیت فضای بالواره های بالگرد کبرا حجم تسلیحات محمول آن را محدود می کرد اما انهدام صدها تانک، نفربر و خودرو در کارنامه خلبانان کبرا ثبت شده است. این کار با تلاش های فراوان کادر پروازی و زمینی و اقداماتی از قبیل افزایش تعداد سورتی پروازها و سوختگیری و مهمات گیری بالگردها در حالی که روشن و آماده پرواز بوده و خلبانان نیز از آنها پیاده نشده بودند ممکن شد. به عنوان مثال در عملیات فتح المبین کبراهای هوانیروز حدود 27477 گلوله 20 میلیمتری، 2258 فروند راکت، 200 فروند موشک ضدتانک شلیک نمودند که منجر به انهدام دست کم 360 دستگاه تانک و نفربر زرهی عراقی شد.

ترکیب های تسلیحاتی که کبراهای ایران در جنگ با آن دیده شده اند عمدتاً دو تا چهار پرتابگر راکت(19 یا 7 تایی)، دو پرتابگر 4تایی موشک تاو و دو پرتابگر 7 تایی راکت به همراه دو پرتابگر دو یا چهارتایی تاو بوده است. ترکیب های راکتی اغلب تنها مربوط به جنگنده کبرا داشته و نمونه موشک انداز این بالگرد برای عملیات های ضد زره وارد میدان می شده است.

اما ابتکارات بومی رزمندگان برای بهبود کبرا شامل استفاده از تسلیحات جدید و یا بکارگیری تسلیحات برای کاربردهای جدید از همان سالهای دفاع مقدس آغاز شد. در زمینه بکارگیری تسلیحات جدید باید به موشک هوا به سطح هدایت اپتیکی «AGM-65 ماوریک» اشاره کرد.


کبرا در حال حمل موشک هوا به سطح ماوریک

این موشک که بر روی هواپیماهای اف-4ئی نیروی هوایی ارتش و علیه اهداف مهم به کار می رفت با توجه به ضرورت های عملیاتی و تشخیص فرماندهان در قالب طرح «امید» روی نمونه غیرموشک انداز کبرا نصب شد و در چندین عملیات که استفاده از کبرا به جای هواپیماهای نیروی هوایی مناسبتر بود به طور کاملاً موفق مورد استفاده قرار گرفت. انهدام یک ایستگاه راداری ارتش عراق که در یک کارخانه متروکه استتار شده بود از معروف ترین استفاده های ماوریک توسط کبرا است. همچنین در مواردی با این موشک به مراکز تجمع نیروهای عراقی حمله می شد که نتایج بهتر در زمان کمتر نسبت به استفاده از راکت های هایدار70 داشته است. به عنوان مثال در عملیات فتح المبین 11 فروند موشک ماوریک توسط کبراهای ایران شلیک شد.

این کار در حالی در ایران و در بحبوحه جنگ به انجام رسید که تا آن زمان اجرای اینکار در دنیا سابقه نداشت و در آمریکا نیز بالگرد سوپرکبرا در 1990 این موشک را به طور آزمایشی به کار گرفت.

موارد دیگری از شاهکارهای کبراهای ایرانی در جنگ تحمیلی به درگیری هوایی با بالگردهای دشمن بازمی گردد. با توجه به برخورداری عراقی ها از بالگردهای مسلح که در طی جنگ مجهزتر نیز می شد و پروازهای این واحدها روی خطوط استقرار نیروهای زمینی ایران، بالگردهای ایرانی هم که برای پشتیبانی از نیروها در آن منطقه حضور داشتند برای کاهش فشار و تلفات رزمندگان زمینی ناگزیر به درگیری شدن با این کرکسان بعثی بودند.

در این نبردها خلبانان ایرانی با استفاده از توپ و خصوصاً‌ موشک هدایت سیمی تاو خود که اساساً برای هدف قرار دادن اهداف هوایی نبوده است اقدام به درگیری می کردند که مورد اصابت قرار رفتن چندین بالگرد از جمله غزال(گازل) ساخت فرانسه تأیید شده است. همچنین گزارش هایی مبنی بر درگیر شدن و انهدام میل-24هایند نیز وجود دارد. اما جالب ترین شکار هوایی کبراهای ایران مربوط به منهدم کردن یک فروند میگ-21 عراقی با شلیک تعدادی راکت هوا به سطح هایدرا70 است که واقعه ای بی نظیر در تاریخ جنگ های هوایی به شمار می رود.

پس از جنگ

با پایان یافتن 8 سال نبرد سنگین و فرسایشی، کبراهای ایران نیز وارد دوره بازسازی و بعدها بهسازی شدند. این فعالیت ها شامل تمام اجزای بالگرد شامل موتور، سازه، بدنه، سامانه های سلاح و اویونیک بود. در نتیجه بعد از جنگ یگان های پروازی هوانیروز به طور متوسط بیش از 25هزار ساعت پرواز داشته اند. امروزه بیش از 70 درصد از حدود 2500 قطعه موجود در بالگردها شامل قطعاتی از بال، بدنه، موتور، سامانه های الکترونیکی در کشورمان ساخته می شود.

علاوه بر تعمیرات اساسی بالگردها، چندین فروند کبرا که آسیب های مختلفی دیده بودند بازسازی شده و به خط پرواز بازگشتند. یکی از نمونه های شاخص این کار که در اواسط دهه 1370 به انجام رسید، بالگردی بود که بیش از 90 درصد اجزای آن دوباره ساخته شد و به عقیده کارشناسان در واقع یک فروند بالگرد کامل ساخته شد.


کبرای کاملاً بازسازی شده

در نهایت به دلیل اثبات عملی کارایی فوق العاده بالگرد تهاجمی در نبردها و بروز توانایی های فنی متخصصان کشور، طرح ساخت 50 فروند بالگرد کبرای بومی شده با نام 2091 در شرکت هسای اصفهان تصویب شد.

چندی پیش نیز 10 فروند بالگرد توفان که گونه ای مشابه کبرا است به یگان های عملیاتی تحویل داده شد. طبق اخبار منتشره این بالگردها جدید ساخت بوده اند و شامل بازسازی بالگردهای آسیب دیده نمی شدند. تمامی این ده فروند دارای سامانه هدفگیری موشک ضدتانک در دماغه خود هستند. هر چند بالگردهای توفان تفاوت ظاهری بخصوصی با کبراهای قبلی ندارند اما تفاوت هایی در برخی اودمات داخل کابین خلبانان دیده می شود.


تعدادی از بالگردهای توفان در مراسم تحویل

نکته جالبی که باید به آن اشاره کرد ساخت یک نمونه تحقیقاتی با الهام از طرح بالگرد کبرا در سال 1366 و در چارچوب طرح سیدالشهداء است که یک بالگرد تهاجمی تک موتوره، دو نفره با یک تیربار 6 لوله 7.62 میلیمتری چرخان در دماغه و یک پرتابگر راکت 7 تایی در هر سمت بدنه است.


بالگرد تحقیقاتی ظفر

بالگرد تهاجمی و تکنفره شاهد285 نیز با بهره گیری از تجربیات کبرا و استفاده از طرح یک بالگرد کوچکتر برای مأموریت های تهاجمی زمینی و دریایی ساخته شده است.
برای بهسازی و ارتقاء سامانه های مختلف بالگرد کبرا در ایران چندین طرح قابل ذکر است. طرح «ارسلان» در نیروی زمینی ارتش که شامل بکارگیری برخی تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی جدید و موشک های دوش پرتاب به عنوان موشک هوا به هوا می شد از آن جمله است.



بکارگیری موشک های هوا به هوا در بالگردهای رزمی اقدام بسیار مهمی در جهت افزایش قابلیت تهاجمی و تدافعی آنها دارد. درگیر شدن با بالگردهای دشمن جهت حفاظت از نیروهای زمینی و واحدهای هوایی خودی امری بود که هر چند با دلاوری خلبانان ایرانی در زمان جنگ انجام می شد اما با توجه به هدایت سیمی موشک های تاو نیازمند فراهم شدن شرایط خاصی بود و خود بالگرد را نیز تا زمان اصابت موشک به هدف در معرض خطر قرار می داد.

انهدام چند کبرای ایرانی توسط بالگردهای عراقی در درگیری های هوایی که طبیعتاً پدید می آمد نیز ناشی از نبود سلاح مؤثر، سریع و بی نیاز از هدایت توسط خلبان در آن زمان بود. با بهره گیری از موشک های دوش پرتاب در نقش هوا به هوا، درگیری هوایی با بالگردها و حتی هواپیماهای بدون سرنشین دشمن به طرز مؤثری صورت می گیرد.

همچنین نصب موشک هوا به هوای کوتاه برد حرارت یاب «AIM-9 سایدویندر» نیز مورد توجه بوده است. چند گونه از این موشک در ایران موجود است که به طور کلی کمتر از 100 کیلوگرم جرم و کمتر از 15 کیلومتر برد داشته و با عنوان فاطر در کشور نیز ساخته شده است. موشک سایدویندر در زمان جنگ تحمیلی از جنگنده های اف-4، اف-5 و اف-14 نیروی هوایی ارتش شلیک می شد.


موشک هوا به هوای سایدویندر زیر بالواره کبرا



بنابر آمارهای موجود ده ها فروند از هواپیماها و بالگردهای عراقی را ساقط کرد. با استفاده از این موشک و مجهز بودن کبراهای در حال پرواز در یک منطقه، محیط خطرناکی نیز برای هواپیماهای دشمن بوجود می آید و نیاز به حضور جنگنده های خودی برای دفاع از بالگردها در خط مقدم را کمتر می کند.

تیزتک؛ مجهزترین کبرای ایران

به نظر می رسد جامع ترین برنامه به روز رسانی کبرا در کشور پروژه «تیزتک» باشد. در این پروژه علاوه بر بکارگیری تجهیزات اویونیک جدید شامل نمایشگرهای دیجیتال رنگی چند منظوره در کابین، جایگزینی رادیوهای و بیسیم های جدید، سامانه های هشدار دهنده راداری در طرفین و جلو و عقب بالگرد که پوشش 360 درجه را فراهم می کنند، تغییراتی در بدنه بالگرد نیز داده شد و از شیشه های ضدگلوله برای خدمه استفاده شد.


بالگرد تیزتک؛ توسع یافته در هسای اصفهان


ساخت نمونه های جدید بالگرد کبرا بر اساس بهسازی های اجرا شده در تیزتک

از جمله تجهیزات وسامانه های ساخته شده برای روزآمد سازی کبرا، سامانه کنترل بالگرد کبرا و طراحى و ساخت سامانه نمايشگر چند منظوره(MFD) است که در تیزتک به کار رفته است.

سامانه کنترل سلاح بالگرد کبرا شامل مجموعه هاى پيچيده اى از ادوات اپتيکى، مکانيکى، کنترلى و الکترونیکی است که امکان ردگيرى هدف را با دقت و پايدارى بسيار بالا براى بالگرد فراهم مى آورد در حالی که اساساً این وسیله تحت تأثير لرزش و حرکت هاى ناگهانى است.

در سامانه نمايشگر چند منظوره، حساسه هاى جديد و نمايشگرهاى کريستال مایع جايگزين سامانه هاى الکترومکانيکى و نمايشگرهاى قديمى آنالوگ بالگرد شده است. اين کار علاوه بر افزايش ايمنى پرواز، کاهش فشار کارى خلبان، افزایش ایمنی پرواز، کاهش احتمال بروز خرابی، کاهش زمان مورد نیاز برای تعمیر و نگهداری و آماده به کار شدن بالگرد، کاهش وزن و هزینه های کارکرد را به دنبال دارد.


نمایشگر MFD بکار رفته در تیزتک؛ برخی نمایشگرهای قدیمی حفظ شده اند

این سامانه نمایشگر قابلیت برنامه ریزی جهت نمایش هرگونه اطلاعات را دارد. از آن جمله اطلاعات کارکرد سامانه ها مانند دور موتورها و پروانه اصلی، گشتاور موتور، ولتاژ و شدت جریان تولیدی توسط ژنراتور، میزان سوخت و روغن و...، اطلاعات سامانه های سلاح و هدفگیری اپتیکی است.

همچنین این سامانه که تنها 12 کیلوگرم جرم دارد توانایی نمایش فیلم و اتصال به دوربین های دید در شب و روز را داشته و علاوه بر قابل مشاهده بودن در نور مستقیم خورشید، در شب و در صورت استفاده خلبان از دوربین دید در شب نیز قابل استفاده است.
در بالگرد تیزتک از یک نمایشگر سربالا(HUD) جدید نیز برای خلبان استفاده شده است که به نظر میرسد در جلوی آن دوربینی نصب شده باشد.


نمایشگر سر بالا در تیزتک

نوعی از دوربین های اپتیکی-حرارتی پایدار شده و قابل چرخش در دو راستا به همراه نمایشگرهای مربوطه در کابین بر روی یکی از کبراهای غیر موشک انداز هوانیروز به نمایش در آمده است. این دوربین ها برای امور نظارت هوایی و شناسایی اهداف کارایی دارند و مجهز شدن کبرا به این چنین سامانه ای علاوه بر بهبود قابلیت های عملیاتی آن، کار شناسایی اهداف از فاصله دور و پرهیز از نزدیک شدن بالگرد به مناطق دشمن را نیز ممکن می سازد. همچنین این سامانه برای شلیک بهتر موشک هایی مانند ماوریک به منظور هدفگیری از ارتفاع بالاتر و مسافت دورتر نیز کارایی دارد.


سامانه دوربین پایدار شده زیر بالگرد کبرا

تصويربردارى هوايى به وسيله بالگرد نيازمند قرار دادن دوربين روى يک سکوى پايدار شده است. در اينگونه پروازها سه نوع حرکت مزاحم وجود دارد که در صورت عدم وجود يک سکوى پايدار که دوربين روى آن قرار گرفته باشد، تصويربردارى را غير ممکن مى سازد. اين حرکت ها شامل لرزش هاى با دامنه مختلف و طيف فرکانسى وسيعى است.


نمایشگر دوربینِ زیرِ بدنه در کابین خلبان

در اين سکوى پايدار شده، هر سه نوع حرکت نوسانى با بهره گیری از دو ژيروسکوپ متعامد، دفع مى شوند. بدين ترتيب على رغم همه حرکت هاى بالگرد زواياى اصلى دوربين نسبت به يک چهارچوب مرجع ثابت مى ماند و تصاویر واضحی بدون نیاز به کنترل خلبان تهیه می شود.

دوربین های دید در شب انفرادی و دو چشمی مانند «شباهنگ» نیز مدتهاست به فهرست تجهیزات کبراهای ایران افزوده شده و مشکل بزرگ آنها در زمان جنگ تحمیلی که قابلیت پرواز و شلیک سلاح بخصوص موشک های ضد تانک در شب را نداشتند برطرف نموده است.
با توجه به لزوم برخی پروازهای بالگردهای کبرای کشورمان در محیط های دریایی یکی از طرح های به انجام رسیده در این زمینه در سالهای اخیر، بالشتک های مربوط به فرود بر روی آب برای مواقع اضطراری است. با مجهز شدن کبراها به این سامانه، ایمنی کلی پرواز روی آب افزایش یافته و در صروت بروز سانحه با فرود و شناور شدن بالگرد در آب از خسارت بیشتر جلوگیری می شود.


سامانه فرود اضطراری روی آب

انواع جدید موشک های ضدزره توفان که از برد بالاتر و میزان نفوذ بیشتری برخوردارند توسط صنایع دفاعی کشور ساخته شده اند که در زمره تسلیحات بالگرد کبرا نیز قرار می گیرند.
خبرهایی نیز از تلاش متخصصان داخلی برای بهبود عملکرد موتور بالگردهای هوانیروز از جمله کبرا منتشر شده است. با توجه به ضرورت حمل سامانه های جدید، قطعاً افزایش توان موتورها لازم است. همچنین بهبود مصرف سوخت در این موتورها با توجه به وجود فناوری های جدید، ممکن و عملی است.

یکی دیگر از تجهیزاتی که برای بکارگیری روی بالگردهای کشور توسعه داده شده، جمر یا اخلالگرهای فروسرخ جهت گمراه کردن موشک های آشیانه یاب حرارتی است. با استفاده از این سامانه ها میزان بقاپذیری بالگرد در محیط زرمی بیشتر شده و در نتیجه کارایی کلی آن افزایش می یابد.

جعبه سیاه بریا ذخیره اطلاعات پروازی و مخزن سوخت «خودنشت گیر» از دیگر تجهیزاتی است که برای افزایش قابلیت های بالگردها در کشور ساخته شده است. خصوصاً این وع مخازن سوخت در محیط عملیاتی بالگردهای تهاجم زمینی که در معرض شلیک گلوله هایی با کالیبرهای ریز و درشت قرار دارند بسیار مفید است.

یکی دیگر از سامانه های تهیه شده برای بالگرد کبرا، شبیه ساز است که با توجه به پرداختن به آن در گزارشی مستقل، تنها به این اشاره می کنیم که شبیه ساز ثابت بالگرد کبرا سالهاست در خدمت واحدهای آموزشی این پرنده بوده و شبیه ساز تمام متحرک و 6درجه آزادی آن نیز با قابلیت شلیک سلاح های مختلف شامل توپ، راکت و موشک ساخته شده است.

بالگردهای کبرای هوانیروز ارتش و نیروی هوافضای سپاه و نمونه های ساخته شده از روی آنها امروز هم جزو واحدهای رزمی بسیار مهم در نیروهای مسلح کشور هستند که با تعمیرات کامل بدست متخصصان داخلی، تجهیزات جدید و پیشرفته  و سلاح های بومی امروزه با توانایی های بیشتر، برای رویایی با اهداف متنوع تر حتی اهداف دریایی با خلبانان و خدمه آموزش دیده و بهره مند از تجارب بی نظیر 8 سال جنگ تمام عیار با واحدهای زمینی و هوایی دشمن در آمادگی کامل برای اجرای مأموریت های فعلی و جدید هستند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 118
  • در انتظار بررسی: 9
  • غیر قابل انتشار: 11
  • ۰۷:۲۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    33 25
    به این میگن یه کار درست وحسابی...جیگرم حال اومد...خدایی اگر ما بنای تجهیزات دفاعیمون بر صادرات بودکه نیست خیلی می تونستیم جلو بریم اما با این حال هم خیلی توانمندیم...
  • mohammad ۰۷:۳۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    20 11
    باعث غرور میشه....... خدا ارتش و سپاه رو نگهداره......
  • هابيل ايران فر ۰۷:۵۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    17 5
    سرافراز باد نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران
  • ۰۸:۲۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    9 9
    باید نقشهه هلیکوپتر های بروز تر رو یا بخریم یا بدزدیم و از رو اونها کپی کنیم البته همین ها هم با وجود تحریم خوبه
  • mona ۰۸:۳۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    19 21
    با سلام انصافا با اینا می خوایم بریم به جنگ دشمن ؟
    • IR ۱۴:۲۷ - ۱۳۹۹/۱۰/۰۶
      3 0
      مگه چشه خود امریکا هم بارها با بروز رسانی کبرا و تبدیل ان به وایپر و سوپر کبرا اینارو بهینه سازی کرده
  • ۰۸:۳۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 5
    سلام تا جایی که من در مطبوعات خوندم اون شکار میگ 21 عراقی بوسیله توپ دماغه بالگرد انجام شد نه توسط راکت.
  • ۰۸:۳۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    7 4
    مشرق ترکوندی با این گزارش کامل وجامع تا حالا یک همچین مقاله کامل وخوبی راجع به کبرا ها ندیده بودم دمت گرم بخصوص خبر ساخت 50 فروند کبرا که یک سوپرایز اساسی بود وهمچنین عکسهای منحصر بفرد ایول
  • ۰۹:۰۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 5
    کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة باذن الله! اگر بال این بالگرد را بتوان کمی طولانی تر کرد امکان حمل سلاح ببیشتری خواهد داشت. به امید روزی که ایران اسلامی بتواند با شعار "و اعدوا لهم ما استطعتم من قوة"خودش سلاحهایی کشنده تر از بالگردهای کبرا و آپاچی و هواپیماهای اف14 و ... کند.آمین
  • هادی ۰۹:۵۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    4 6
    توان مندیهای متخصصان نیروی هوایی در ارتقا این نوع هلیکوپتر مثال زدنی است. با تشکر
  • عبدالحمید ۱۰:۱۳ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    5 3
    آقا مشرق شماره های تایید پس چرا 3 تا 3 تا میرن جلو؟!
  • حسام ۱۰:۲۴ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    4 3
    ایول فوق العادست انشاالله موفق باشند و بهترشم بسازند
  • ۱۰:۵۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 2
    یاد و خاطره همه خلبانان شهید هوانیروز گرامی باد. شادی روحشان صلوات
  • ۱۱:۳۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 4
    در بین گزارش های معمولی مشرق این بد نبود
  • محمد ۱۱:۴۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 5
    ماوریک و سایدوایندر از همه جالبتر بود چون کبرا رو از سطح یه بالگردان ضدتانک معمولی خیلی بالاتر میبره
  • عقیل ۱۱:۵۸ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 4
    همه ی این امکانات رو بریزن روی یه بالگرد میشه سوپر کبری ایرانی - لطفا در مورد جنگنده ی شفق هم مطلب بذارید.
  • ۱۲:۰۸ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 2
    درود بر سربازان ایران
  • ۱۲:۴۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 1
    ba in ensafet khube ghazi nashodi
  • ۱۲:۴۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 2
    آره آماده ای بگو یا علی
  • عدالت ۱۲:۵۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    4 1
    چرا از ملخ دوتایی قدیمی استفاده میکنند؟ از طرح 4 ملخه مدرن تر که باعث پایداری بیشتر و صدای کمتر میشود استفاده کنند. کاری ندارد که
  • ۱۳:۱۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 1
    این کار باعث برهم خوردن تعادل بالگرد خواهد شد! تانک و کامیون نیست که ناسلامتی قراره پرواز کنه ! تسلیحات بیشتر یعنی وزن بیشتر و در مقابل چابکی و توان موتور کمتر که یکی از ویژگی های کبراست
  • ۱۳:۱۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 1
    محض اطلاع! سپاه تفنگداران دریایی آمریکا هنوز نیز نمونه های ارتقا یافته کبرا استفاده می کند!
  • ۱۳:۱۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    7 11
    تف به غیرت اونایی که منفی میدن!
  • ۱۳:۱۸ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    5 2
    در عملیات فتح المبین با به کارگیری موشک ماوریک توسط کبراهای ایرانی ، قابلیت حیرت انگیز این سلاح در چنگال کبرا به وضوح مشاهده شد به خصوص با اندام یک قرارگاه زرهی تیپ عراق که به صورت اتفاقی توسط کبراهای ایرانی کشف شد و موج انفجار حاصله به حدی بود که در دم بیش از ده تانک عراقی با همدیگه منهدم شده و تعداد زیادی اسیب دیدن و شرایط به نحوی رقم خورد که یکی از خلبانان همیشه پرجنب و جوش ایرانی که عادت به گرفتن اسیر ! داشته در قرارگاه پیاده میشه و چندین اسیر میگیره ، در کتاب کارنامه عملیاتی هوانیروز در فتح المبین ذکر ماوقع اومده با تشکر
  • ۱۳:۱۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 1
    بازهم بحث موتور و گیربکس شد گلوگاه بروز خلاقیت ایرانی ها...............آخه ایجاد (خرید ، دزدی .....التماس کردن، اختراع کردن) خط تولید موتور توربوپرابی که هم به هواپیمای سی 130 بخوره هم به ایران 140 بخوره هم روی بالگردهای تک موتوره و دو موتوره سوار بشه خیلی سخت بوده (مسئول این نابسامانی کیه)
  • ۱۳:۳۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 5
    رهبر اگر فرمان دهد / جان را فدایش می کنیم بگو ای طبل های جنگ بنوازید تا مرد از نامرد مشخص شود.
  • م ش ۱۳:۴۳ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    11 5
    تویی که منفی دادی ایرانی نیستی؟از مادرت یه سئولی بکن
  • عبدالکریم ۱۳:۴۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 2
    منفی هم دوتا دوتا میره
  • ۱۴:۰۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 3
    من نمی دونم چرا بعضی ها فکر میکنن دشمنان ما از چیز های ناشناخته استفاده میکنن
  • یک مهندس ارتش ۱۴:۰۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 1
    مکانیزم فعلی این سری کبرا ها قابلیت ملخ های چهار پر رو با توجه به مختصات توربین های موتور ندارد.
  • سپهسالار ۱۴:۱۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 3
    خوشحال باش که اونجاشون داره میسوزه :)
  • ۱۴:۱۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 2
    علیک سلام آره با اینا بعلاوه قدرت ایمان
  • محمد ۱۴:۲۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 1
    شیرتون حلالتون باشه ان شاله به امید نابودی دشمنان اسلام و نظام
  • ۱۴:۳۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 2
    اون بالگرد ظفر که عکسشو گذاشته بودین تو حلقم. تا حالا اینقدر نخندیده بودم
  • ۱۴:۴۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 0
    تابلو هستش كه كامنت تف رو خودتون گذاشتين چون اصلا كامنت هاي منفي در صفحه وجود ندارد. ادب مرد به ز دولت اوست. فضاي رسانه را هم به بي احترامي آلوده نكنيد اگر نمي توانيد جواب منطقي بدهيد!
  • محمد ۱۵:۰۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    4 1
    سلام.با تشکر از مشرق به خاطر این گزارش جامعش در مورد کبری.کسی در مورد موشک سدید که روی بالگرد شاهد 285 نصب شده نمی دونه .با تشکر.
  • ۱۵:۰۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    3 2
    اینکه یک کشور در حال محاصره اقتصادی و درحال جنگ روی پای خو بایستد و جسارت به خرج دهد و در سال 66 برای اولین بار در تاریخ ایران، بالگرد طراحی کند ، خنده دار است؟!! اگر قرار به خنده باشد، باید به شعور چنین فردی خندید
  • حاجی ۱۵:۱۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 1
    یه کبرای تو محله ما هست اونو ندیدی
  • عبدالمناف ۱۵:۲۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    تو همه سایتا این موضوع اپیدمی شده!
  • ۱۵:۵۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    اینجا رو بخون داش ممد http://www.mashreghnews.ir/fa/news/36364
  • ۱۶:۰۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 1
    می خوای از خنده بمیری برو اولین بالگردهای روسی و آمریکایی رو یه نیگاه بنداز
  • الف ۱۶:۰۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 2
    ما مسلح به الله اکبریم .درثانی رفتیم و پوزشان را هم بخاک مالیدیم پس چی فکر کردی ... جنگ سی وسه روزه یادت رفته
  • ۱۶:۰۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 0
    شیر کی؟ شیر مادر مشرق؟ شیر نیروهای مسلح؟ یا شیر پاکتی که به لطف دولت مهرورز گرون شده؟
  • ۱۶:۰۳ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 1
    بی تربیت حیا کن! تو مشرقو رها کن!
  • ۱۶:۰۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    من یه فیلمی دیدم منسوب به این قضیه که داشت راکت میزد با زاویه حمله اقلا 30 درجه
  • میم.صاد ۱۶:۱۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 3
    مثل اینکه یکی از صدامی ها هم این کامنت رو خونده! چون منفی داده...
  • ۱۷:۲۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    عجب آی کیو هایی هستین خوب تا تو بیای تایید کنی چند نفر دیگه هم کردن، برای همین یهو چندتا میره جلو..
  • ۱۷:۲۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    4 0
    خواهرا نترسید، کبرا هستم.. D:
  • ۱۷:۵۸ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    2 3
    راستش منم اولش عکسو دیدم خندم گرفت، ولی وقتی نوشتشو خوندم که تو سال 1366 ساخته شده به سازندگانش ایول گفتم. تو شرایط جنگ و تحریم اون زمان هر وسیله ای که می تونست پرواز کنه و تیراندازی کنه می تونست بدرد بخور باشه، احتمالا از قیافه اش هم برای ایجاد بهت زدگی و سردرگمی در توپچی های عراقی و ضربه زدن در فرصت مناسب استفاده میشده استفاده کرد.(شوخی کردم) خداییش ایول به سازنده هاش
  • piter and jorge ۱۸:۰۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 1
    حتما شما صغرایی که دنبال کبری تون می چرخی ؛ نه غلام نه؟
  • ۱۸:۳۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 1
    جدا دست همه اونایی که دست اندرکارن از صنعتگری که یه پیچ میسازه تا متخصصی که هلیکوپتر طراحی میکنه گرم. یه شبه پیشرفت به دست نمیاد.
  • ۱۸:۳۴ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    اگه شما بتونین نسبتی که در مورد تجهیزات اول جنگ با تجهیزات فعلی به دست بیاورین و سرعت پیشرفت رو لااقل هم به همین نسبت حفظ کنیم نیشه پیش بینی کرد که نهایتا ایران به چه سطح وحشتناکی برای دشمن باز هم خواهد رسید. فرض اولیه من نبت بین 30 به 70 هست که در مدت 20 سال بهش رسیدیم اگه 20 سال دیگه ادامه بدیم 170 قدم پیش میریم
  • ۱۹:۰۳ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    ناشناس بالگرد نشناس، شما یه نیگا به بالهای آپاچی و هایند بنداز ببین اقل دو برابر کبراهای ماهست حتی مدل های جدید کبرای آمریکا هم بال بزرگتری داره و 16 موشک حمل می کنه به نظرمنم باید بالهای جدید براش بسازن مسائل طراحیش هم حل شدنیه
  • ۱۹:۱۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    1 1
    آقا ایول به این همه پشتکار. پیشرفت یک شبه به دست نمیاد. به امید روزی که همه دنیا در آرزوی خرید یه هواپییما یا هلیکوپتر پیشرفته ایرانی باشن.
  • ۱۹:۳۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    ان شاالله اشتباهی زده
  • ۱۹:۴۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    فلفل نبین چه ریزه بشکن ببین چه تیزه
  • ۱۹:۴۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    دمشون گرم
  • ۲۰:۰۳ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    یادم میاد یه دوره ای بود یک عده آدم های مثلاروشنفکر !!!پرادعا میگفتن چرا مرگ؟! زنده باد مخالف من ! بعدها خودشون شروع کردن به گفتن مرگ بر... حالا هموناییکه 4سال تموم به ریس جمهورمملکتیکه حاصل ازانتخابات درعصر همفکرانشون بود و تقلبی هم نبود انواع واقسام توهین هاراکردن ازجک بگیر تا ... بعد همونها اومدن نقش استاد اخلاق رابازی میکنن که ادب مرد به ازدولت وی !عجب رویی دارن بعضیا حالا میان درس اخلاق میدن
  • سیروس ۲۲:۵۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    شده 2تا
  • علی رضا ۲۲:۵۱ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    حالا بله ... پس نظرات کارشناسانه ی دوستان کو ؟؟؟؟؟؟؟؟ :( دوستان دیگه کلاس گذاشتن .. نظر کارشناسانه نمیزارن ... باو بزارید تا سوژه خنده داشته باشیم ... :))
  • sasan ۲۳:۰۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۱
    0 1
    shoma as koja midoonid keh in karra nakardim
  • علیرضا ۱۰:۱۱ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    1 1
    خداوند انشاءالله یار و یاور سپاهیان اسلام باشد. مهمتر از اینها ایمان به خدا وند است که کارایی اینها را صدبرابر می کند. که سربازان امام زمان (عج) به آن مجهز هستند.
  • ۱۲:۲۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 0
    سرمایه های ملی برای چه افکارمنفی حیف میل میشوند!!!
  • ۱۴:۳۷ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 0
    حالا اینها واقعا" کار هم میکنن؟
  • فرح ۱۵:۰۴ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 1
    سلام درود خدا برسپاه اسلام
  • ۱۵:۴۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 1
    بسیار جالب و جامع بود.ممنون
  • صادق زاده ۱۶:۲۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 1
    باسلام به مهندسان غیور نظامی درود میفرستم اجرتان باامام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف
  • فرزاد ۱۶:۵۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 1
    از بس اين فيلماي مسخره هاليوودي رو نگاه كردي فك كردي غربيا و آمريكا از فضا اومدن
  • اویس ۱۷:۱۸ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 1
    ببین مهندسی معکوس چی کرده!
  • ۱۹:۴۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 1
    آقا بحثو سیاسی نکنید. تاپیک نظامیه.
  • رضا ۲۲:۲۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 0
    همه رو دیونه کرده.
  • ۲۲:۳۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 0
    Agha Ali yaretoon.
  • بابا ۲۳:۲۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۲
    0 0
    بخند تا جونت دربیاد
  • ۰۰:۱۸ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۳
    0 0
    موشکم دارن
  • ۰۰:۵۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۳
    0 0
    همه اونایی که نظر منفی دارند جانم فدای خاک وطنم باره تنم ایزان
  • ۱۱:۳۵ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۳
    0 0
    ضمن تشكر از زحمات بي دريغ رزمندگان عزيز، از دستاوردهاي جديد هم گزارش دهيد
  • ۱۲:۱۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۳
    1 0
    با نمک
  • عبداللهی ۱۲:۴۲ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۳
    0 0
    واعدوا لم مااستطعتم من قوه و...آفرین به سپاه و ارتش مقتدر نظام اسلامی ایران.باید آنقدر قوی شویم که بفرموده قرآن دشمن جرات تجاوز به ما را نداشته باشد.شکوفایی استعدادها در پناه نظام ولایی است که صورت می گیره.چرا درزمان طاغوت از این کارها نمیتونستیم بکنیم.ظل مقام عظمای ولایت پاینده باد.آمین.
  • آزاده ۱۶:۰۱ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۳
    1 0
    به نظرت فکر کردی حرف زدی؟ برای همچنین نظراتی متاسفم. همین تفکرات باعث شکست های ملل مسلمان از غربی هاست داداش..
  • حمید ۱۷:۵۹ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۳
    0 0
    امید وارم یک روز بتوانیم موتور و آلات دقیق کابین را هم در ایران تولید کنیم...ساخت بدنه و اتاق برای شروع بد نیست...
  • ۰۰:۳۰ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۷
    0 0
    رو که نیست حیف سنگ پای قزوین
  • ۰۰:۳۱ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۷
    0 0
    این یارو معلومه که ایرانی نیست ایشون از کامنت نویسهای مزدور هستن که هدفش تحقیر توانایی ملیه
  • ۰۰:۳۳ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۷
    0 0
    اینا ایرانی نیستند ایرانی از پیشرفت ایران خوشحال میشه اینا مزدورهایی هستند که از اون ور اب کامنت منفی می ذارن تا روحیه ماها رو خراب کنن
  • ۰۰:۳۴ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۷
    0 0
    داداش مطمئن باش این آقا ایرانی نیست اینها اسرائیلی هستند میان منفی می زنند تو سایت تابناک زیاد میان
  • ۰۰:۳۴ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۷
    0 0
    دوست من کسی که منفی می زنه ایرانی نیست
  • ۰۰:۳۶ - ۱۳۹۱/۰۴/۱۷
    0 0
    بابا این یارو ایرانی نیست داره جو روانی میده
  • اصغر ۲۰:۰۷ - ۱۳۹۱/۰۶/۰۲
    0 0
    تعداد كبراها در هوانيروز 50تاست و تعدادي هم با نام پنها 2091 در حال خدمتند . كسي از بقيه بالگرد ها خبري ندارد؟ در ضمن چند تا كبرا از ارتش به سپاه داده است؟ ميگ 31 و سوخو 30 و سوخو 27 ايران در چه حالند!!!!
  • ۲۰:۳۷ - ۱۳۹۱/۰۶/۳۱
    0 0
    چیزی دیگه هم دوست داری بگو، اگر سؤالی هم داری بپرس
  • ۱۳:۳۳ - ۱۳۹۱/۰۸/۲۶
    0 0
    تو سال 66 تیربار 6 لوله 7.62 میلیمتری چرخان در دماغه رو خوب اومدن
  • اصغر ۱۶:۳۸ - ۱۳۹۱/۱۲/۲۳
    0 0
    عجبا هلیکوپتر ایران برای آپاچ شکار ضعیفیه.
  • ۰۰:۲۰ - ۱۳۹۱/۱۲/۲۸
    0 0
    با ولایت تا شهادت رای ما کاندید جبهه پایداری
  • ایرانی ۱۱:۳۸ - ۱۳۹۲/۰۶/۰۵
    0 0
    واسه خندیدن چیز خوبی بود
  • mmm ۰۰:۲۳ - ۱۳۹۲/۰۷/۰۴
    0 0
    مرگ پیش ما حقیر است حقیر یامردانه بجنگ یامردانه بمیر
  • ۱۴:۴۶ - ۱۳۹۳/۰۳/۰۲
    0 0
    اگر به خودمان ایمان داشته باشیم و بخواهیم به همه چیز خواهیم رسید . شک نکنید فقط به خودتان ایمان داشته یاشید ومحکم ومردانه درس بخوانید تا قله های علمی جهان را فتح کنید. ایرانی اگربخواهد می تواند و این رادر طول تارخ نشان داده است. نمونه اش پرفسور حسابی وشهید چمران.شهید چمران هم عالم بود هم عارف بود هم مجاهد.
  • عشق جنگ ۱۳:۰۵ - ۱۳۹۳/۰۳/۱۴
    0 0
    ایول خیلی حال کردم بازم از این کارا بکنید
  • ناشناس ۱۹:۵۶ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۱
    0 0
    این هلی کوپتر ها خیلی قدیمی شدند ایران باید هلی کوپترهای جدید مثل اپاچی بسازه
  • يا مهدي ۱۲:۲۵ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۷
    0 0
    با سلام خدمت دوستاي عزيز بنده ارشد هوا فضا دارم از يكي از دانشكاه هاي دولتي تهران كه الان در خدمت سپاه جمهوري ايرانم.فقط خواسم بكم پيشرفت ما خيلي از اين بيشتر هست .... من و همكارانم بجاي تحصيل در خارج از كشور كار تو سپ
  • ۱۶:۲۷ - ۱۳۹۳/۱۲/۰۳
    0 0
    نه! انصافا تو چی میگی این وسط!!!
  • ۱۶:۳۲ - ۱۳۹۳/۱۲/۰۳
    0 0
    :):):)
  • ۱۶:۳۶ - ۱۳۹۳/۱۲/۰۳
    0 0
    بیخیال بابا حالا چرا جو گرفتتون! خوب خنده داره دیگه، هرچند با ارزش
  • ۱۶:۳۹ - ۱۳۹۳/۱۲/۰۳
    0 0
    یه کلام از مادر عروس!!
  • ۱۶:۴۲ - ۱۳۹۳/۱۲/۰۳
    0 0
    حالا کو تا ما بتونیم موشک نصب کنیم روی بالگرد!!! ماوریک و سایدواندر هم احتمالا اسم عمه های منه!
  • ۱۶:۴۴ - ۱۳۹۳/۱۲/۰۳
    0 0
    مگه ایران میگ 31 و سوخو 27 داره ؟!!!
  • ۱۶:۴۶ - ۱۳۹۳/۱۲/۰۳
    0 0
    خوب، تقصیر شماست که تا حالا دستورشو صادر نکرده بودی حالا دیگه میره بسازه!!!
  • ناشناس ۰۱:۰۱ - ۱۳۹۴/۰۳/۳۰
    0 0
    امید وارم ایران هواپیما وهلی کوپتر های جنگی زد گلوله بسازه
  • امید ۱۲:۵۶ - ۱۳۹۴/۰۶/۲۵
    0 0
    بسار عالی بود.کاشی بتونیم جنگنده هامون رو به همین نسبت ارتقا بدیم
  • سید محمد حسینی ۱۹:۰۹ - ۱۳۹۴/۰۷/۱۷
    0 0
    هیچ کس جلو دار ایران و بالگرد هاى ایران نیست
  • عباس ۱۱:۳۸ - ۱۳۹۴/۱۲/۱۵
    0 0
    زنده باشید دلاوران.... تا اینجا برای مقابله با تهدید کشورهای ضعیف خوبه. انشاالله وقتی هلیکوپتر صددرصد بومی ساختید و شکوفا شدید میتوانیم قله های ترقی را سعود کنیم و حرفی برای گفتن داشته باشیم...
  • عباس ۱۱:۳۹ - ۱۳۹۴/۱۲/۱۵
    0 0
    زنده باشید دلاوران.... تا اینجا برای مقابله با تهدید کشورهای ضعیف خوبه. انشاالله وقتی هلیکوپتر صددرصد بومی ساختید و شکوفا شدید میتوانیم قله های ترقی را سعود کنیم و حرفی برای گفتن داشته باشیم...
  • عباس ۱۱:۴۳ - ۱۳۹۴/۱۲/۱۵
    0 0
    اینها بوزینگانی هستد که یکی درمیان فرزند پدرشان نیستند آن یکی درمیان دیگر هم از نسل بوزینگان اسراییلی هستند!
  • عباس ۱۱:۴۷ - ۱۳۹۴/۱۲/۱۵
    0 0
    داداش بقیشو من مینویسم... خارج از کشور کار تو سپاه رو انتخاب کردیم چون کار برای نظام جمهوری اسلامی ایران بسیار لذت بخشتراز مطالعه در کتابخانه دانشگاه برکلی کالیفرنیاست...
  • ایکس ۲۱:۴۱ - ۱۳۹۵/۰۱/۲۷
    0 0
    ایران تمام تسحیلاتش قدیمی
  • خلبان هوانیروز ۱۵:۰۰ - ۱۳۹۵/۰۳/۳۰
    0 0
    نظراتتون واقعا به ما روحیه میده. همه ی ایتا دست پرورده ی مهندسینه خوبمونه. بخش کمی از کار روی دوش ما خلبانای هوانیروزه بخشه اعظمش میشه روحیه ای که ملت میدنو دست و پنجه ی بلورین مهندسای توانمندمون.
  • رضا ۲۲:۴۱ - ۱۳۹۵/۰۴/۲۰
    0 0
    سلام بردوستان من که از همه لحاظ این بالگردو با بالگرد کومانچی امریکا مقایسه می کنم چون از ان بهتر است مگردر خاب این که موتورش روسیه ساخته سیستم دیجیتال ساخت اوکراین فقط ما اونو مونتاژ کردیم ازدوستان خاهش می کنم که بالگرد کومانچی رو ببینن چون خیلی از زمان خودش جلو هست وتنها ده عدد دردنیا هست با تشکر
  • اسی ۱۰:۴۷ - ۱۳۹۵/۰۴/۲۲
    0 0
    در مقابل آپاچی اینا حرفی برای گفتن ندارن ما باید دنبال اون هلی کوپتر باشیم نه کبرا ی منسوخ شده و از رده خارج فقط آپاچی
  • ۱۸:۲۸ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۵
    0 0
    الان اواخر سال 95 هنوز از بالگرد تهجمی ملی خبری نیست
  • رامین ۰۰:۲۶ - ۱۳۹۵/۰۷/۰۷
    1 0
    سلام یادی بکنید از قهرمان جبهه های غرب شهید شیرودی که بالاترین ساعت پرواز در دنیا را داشت روحش شاد
  • ۲۰:۰۳ - ۱۳۹۵/۰۸/۲۴
    1 0
    عالی بود خسته نباشید

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس