کد خبر 1285241
تاریخ انتشار: ۲۲ مهر ۱۴۰۰ - ۰۰:۰۵
سازمان مالیاتی

ایجاد سدی در مسیر فرارهای مالیاتی، وصول معوقات، برقراری زیرساخت‌های لازم برای دریافت پایه‌های مختلف مالیاتی و بازنگری در معافیت‌های مالیاتی از جمله محورهای اصلی اصلاح ساختاری نظام مالیاتی است.

به گزارش مشرق، یکی از اصلی‌ترین نارسایی‌های اقتصاد ایران نظام مالیاتی است؛ نظام مالیاتی‌ای که در راستای برقراری انضباط مالی، ایجاد درآمد پایدار برای دولت و جهت‌دهی به فعالیت‌های اقتصادی با چالش‌های جدی مواجه شده است. رئیس کل دیوان محاسبات کشور در تشریح جزئیات گزارش تفریغ بودجه سال ۹۹ گفت: از بیش از ۲۱۳ هزار میلیارد تومان معوقات مالیاتی، فقط بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان یعنی ۵ درصد آن وصول شده است. 

حال دولت سیزدهم با تغییر در رأس سازمان امور مالیاتی، در پی اصلاح نظام مالیاتی کشور است. در جلسه صبح روز گذشته هیات دولت، «داوود منظور» به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیات‌وزیران، به عنوان رئیس سازمان امور مالیاتی تعیین شد. 

نظام مالیاتی در سال‌های اخیر به یکی از پاشنه آشیل‌های اقتصاد ایران تبدیل شده است، از این رو اصلاح این سازمان، امری واجب برای رئیس جدید نظام مالیاتی است. رئیس جدید نظام مالیاتی باید در ۳ محور اصلاحات ساختاری نظام مالیاتی را در پیش بگیرد. جلوگیری از فرارهای مالیاتی و وصول معوقات مالیاتی، برقراری زیرساخت‌های لازم برای وصول پایه‌های مختلف مالیاتی همچون مالیات بر درآمد اشخاص PIT و مالیات بر عایدی ثروت و بازنگری در معافیت‌های مالیاتی از جمله محورهای اصلی است که باید در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار بگیرد. 

* نظام نابسامان مالیاتی

مالیات‌ یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی دولت محسوب می‌شود. وصول سریع و کم‌هزینه و ثبات در این درآمد، سبب رو آوردن بسیاری از کشورها به اینگونه درآمدها به عنوان درآمد اصلی و پایدار خود شده است. نظام مالیاتی در ایران نیز در دوران معاصر و در راستای اجرای این سیاست و تبدیل مالیات به عنوان اصلی‌ترین منبع درآمد دولت گام‌های مؤثری برداشته است. به رغم تلاش‌های موثر در این باره، نظام مالیاتی ایران دچار چالش‌ها و آسیب‌های متعددی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

نابسامانی قانونی به عنوان نخستین و مهم‌ترین آسیب وارده بر نظام مالیاتی محسوب می‌شود. ابهام، نبود ثبات و تورم منابع فروقانونی (بخشنامه‌های مالیاتی در کنار سیاست کیفری نامتناسب و غیرمنطقی از جمله آسیب‌های قانونی در نظام مالیاتی ایران به شمار می‌آید) و از سوی دیگر عدم تمکین مؤدیان مالیاتی یا تمکین ناقص و نامناسب آنها از دیگر صدمات و چالش‌های موجود در نظام مالیاتی ایران است.

در ایجاد اینگونه آسیب‌ها، عوامل متعددی از جمله بی‌توجهی قانون‌گذار و سیاست‌گذار به ضرورت تدوین قانون منسجم و رفع ایرادات قانونی، سیاست کیفری غیرمؤثر و ناکارآمد، فقدان زیرساخت مناسب در جهت پیشگیری از قانون‌گریزی مالیاتی در قالب عدم تمکین مالیاتی، نابسامانی فرهنگ مالیاتی و وجود چالش‌های اقتصادی دخالت دارد. 

* شکاف مالیاتی زیاد در مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی

مالیات بر درآمد یکی از پایه‌های مالیاتی است که عمده درآمد مالیاتی کشورها از آن تشکیل می‌شود. در عمده کشورهای دنیا درآمد افراد به صورت تصاعدی مشمول مالیات می‌شود. در ایران سهم مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی از کل درآمدهای مالیاتی تنها ۲/۱۳ درصد است، در حالی که متوسط این نرخ در کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) حدود ۲۴ درصد است و در کشورهای با نظام مالیاتی پیشرفته این نرخ تا ۵۰ درصد هم می‌رسد.

آمارها نشان می‌دهد شکاف مالیاتی در مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی در ایران بسیار زیاد است. مجموع شکاف مالیاتی (فرار و اجتناب) در مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی از حدود ۲۹۴ هزار میلیارد ریال در سال ۹۲ به رقم ۵۲۷ هزار میلیارد ریال در سال ۹۸ افزایش یافته است. بر اساس گزارش برآورد شکاف مالیاتی کشور که توسط سازمان امور مالیاتی انجام شده است، سال ۹۸ حدود ۵۵درصد کل شکاف مالیاتی در ایران مربوط به مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی بوده است.

البته باید در نظر داشت شکاف مالیاتی، به معنای اختلاف ظرفیت بالقوه مالیاتی و مالیات وصول شده، با وجود قوانین فعلی این چنین بالاست. اصلاح قوانین مالیاتی و اجرای مالیات‌هایی مانند مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد می‌تواند ظرفیت مالیات‌ستانی در کشور را افزایش دهد. 

* اصلاح نظام مالیات بر درآمد، منجی بحران کسری بودجه

مهم‌ترین راه‌حل برای افزایش درآمدهای پایدار در بودجه، زمینه‌سازی برای افزایش درآمدهای مالیاتی است. ساده‌ترین راه برای افزایش درآمدهای مالیاتی- بدون فشار به گروه‌های خوش‌حساب که مالیات خودشان را منظم پرداخت می‌کنند- کاهش شکاف مالیاتی است. همان‌گونه که بیان شد، بیشترین شکاف و فرار مالیاتی در مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی وجود دارد.

تجربیات جهانی نشان می‌دهد وضع مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی (PIT) نقش مهمی در افزایش درآمدهای مالیاتی دارد. اوایل قرن بیستم سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۱۰ درصد بود اما اواخر قرن بیستم در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته این عدد به ۴۰ درصد رسید. بررسی تجربه این کشورها نشان می‌دهد این اقدام تنها با استقرار کامل نظام مالیات بر مجموع درآمد محقق شده است. اجرای دقیق پایه‌های مالیاتی مانند مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد با افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش شکاف مالیاتی، می‌تواند گامی مهم در اصلاح عدالت‌محور نظام مالیاتی باشد. 

منبع: وطن امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 22
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 7
  • IR ۰۸:۱۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 1
    مالیاتی که کمر تولیدکننده رو شکسته چطور به نفع مردم
    • IR ۱۳:۰۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۳
      0 0
      از ثمرات مالیات دادن ورشکستگی صنایع و بیکاریه و خرج اون در زمینهای نامعلوم که عایدی برای مردم نداره . من خودم مالیات نمیدم و توصیه میکنم ندین . به جای مالیات خمس میدم حداقل یه ذخیره برام داره .
    • رامین IR ۰۹:۰۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۴
      0 0
      حتی من شنیدم مالیات انچنان در افزایش شادی مردم و نشاط جامعه تاثیر گذار هستش که نمیتونی جایگزینی براش پیدا کنی.... حتی بعضا دولتها ( البته دولتهایی که با شعار مردم دوستی و رفاه سرکار امدن) برای بهبود زندگی و سطح سفره های مردم مالیات رو زیاد میکنند که مردم برن خوش باشند....
  • IR ۰۸:۱۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 0
    بلدید مالیات را منصفانه بگیرید ولی باز هم ادامه می دهید از جیب مردم به جیب خودتان.
  • IR ۰۸:۲۱ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 1
    مالیات یکی از اصلی ترین عاملین گرانی و تورم در کشور ایران شده
  • IR ۰۸:۲۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 1
    اینگونه مالیاتها سرانجام باعث سرنگونی این نظام میشه شک نکنید
  • IR ۰۸:۲۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    دادن مالیات در کشوری که معلوم نیست کجا خرج میشه حرام است
  • IR ۰۸:۲۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 1
    از صبح که بیدار میشیم تا شب داریم مالیات میدیم به دولت پس کی این دولت سیرمیشه
  • IR ۰۸:۲۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    2 0
    چرا دروغ میگید مالیات جز انتقالفشار به اقشار ضعیف چیزی نداره الان مالیات ارزش افزوده یعنی اگر یک کودک فقیر تو یک روستا بخواد یک خوراکی بخره باید 9 درصد حق حساب بده به دولت
  • IR ۰۸:۲۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    خواهش میکنیم میخواهید جیب خودتونو پر کنید الکی از مردم مایع نزارید . مالیات جز گرانی و تورم و کوچک شدن سفره چیزی برای مردم نداره
  • IR ۰۸:۲۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 0
    هیچ چیز بهتر از راستگویی نیست تیتر بزنید : مالیات ستانی برای جبران اختلاس های دولتمردان عزیز و گرامی
  • IR ۰۸:۲۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 0
    داروغه ناتینگهام میگفت: من این مالیاتهارو میگیرم برای پرنس جان فقیر و بیچاره
  • IR ۰۸:۲۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    آنقدری که این مالیاتها به اصناف مختلف لطمه زد کرونا و تحریم نتونست لطمه بزنه
  • IR ۰۸:۳۰ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    هر روز بیدار میشیم یک مالیات جدید درست میکنن و مردم رو احمق فرض کردن و میگن این مالیاتها به نفع شماست خدا ریشتونو بکنه بلند بگو ان شا الله
  • IR ۰۸:۳۱ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 0
    شما هنوز بعد چندین سال نمی دونید ازکی مالیات بگیرید ملک هایی که مسکونی است ودر مراکز شرهاست یا درحاشیه شهر برای ساخت وساز صورتی که ملک برای تجارت وگران شدن نگهداری شده باید ارزشی که روی ملک امده طبق قولنامه خریدتا۸۰درصد ارزش افزوده بگیرند عین اروپا
  • IR ۰۸:۳۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    با این همه مالیات که تو ایران مردم میدن میشه یک قاره رو آباد کرد پس این مالیاتها کجا میره که هیچ کس نمیبینه
  • IR ۰۸:۳۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    تو این دوره تحریم و کرونا هر چی در میاریم باید بریزیم تو جیب دولت با مالیاتهای من دراوردیشون هر چی بیشتر مالیات میگیرن عطششون بیشتر میشه
  • ملت فقیر IR ۰۸:۳۵ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    خودتونید میدونید که چی میگم
  • IR ۰۹:۲۹ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    1 1
    مالیات غیر شرعی است . همان خمس و زکات کافی است
    • IR ۱۴:۰۲ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
      0 0
      منبعش هم لابد توضیح المسائل خودته
  • ایرانی IR ۱۱:۱۴ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
    0 1
    وقتی مسئولان کشور عرضه ثروت آفرینی رو ندارند گرفتن پول زور کار درستیه
    • IR ۱۴:۰۳ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۲
      1 0
      وقتی از اوضاع گرفتن مالیات در دنیا خبر نداری بهتره بجای پرت گفتن سکوت کنی

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس