به گزارش مشرق، طبق بند ل ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۲۷ بهمن ۱۳۸۰ فعالیت‌های هنری و به‌طور ویژه سینمایی و درآمدهای حاصل از فعالیت‌های فردی و جمعی در این بخش ـ بطور نمونه بازیگران و سایر عوامل با هر میزان درآمد سالیانه  ـ از پرداخت مالیات معاف بوده‌اند که این موضوع با توجه به نارضایتی عمومی از شرایط فرهنگی و به ویژه رفتارهای برخی سلبریتی‌ها، همواره مورد اعتراض بسیاری از مردم بوده است.

بیشتر بخوانید:

سلبریتی‌ها باید مالیات بدهند

به همین دلیل، روز گذشته، نمایندگان مجلس در مصوبه‌ای، فعالیت‌های مربوط به انتشارات کمک درسی و فعالیت‌های هنری از جمله بازیگران با درآمد بیش از ٢٠٠ میلیون تومان در سال را مشمول مالیات کردند. اما این مصوبه تا چه اندازه دقیق بوده و ضمانت اجرایی دارد؟ به عنوان مثال، احتمال می‌رود بازیگر مبلغ مالیات را هم به قراردادش اضافه کند و این موضوع دستمزد هنرپیشگان را افزایش می‌دهد. احتمال دیگر هم عقد قرادادهای صوری و تبانی پشت‌پرده است.

از سوی دیگر، طبق مصوبه مجلس، درآمدهای کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده (فالوور) رسانه‌های کاربرمحور (اینفلوئنسرها) از محل تبلیغات، مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. موضوعی که برخی معتقدند دقیق نیست و حتی راه فرار دارد، مثلاً صفحه‌ای که حدود همین تعداد دنبال‌کننده دارد، برخی از فالوورهایش را حذف کند تا به زیر ۵۰۰ هزار برسد و صفحه‌اش را به حالت پرایوت (خصوصی) ببرد. بنابراین بهتر است به جای تعیین عدد ثابتی برای دنبال‌کنندگان (۵۰۰ هزار نفر)، این مالیات از عددهای کمتر آغاز شود اما به صورت پلکانی افزایش یابد. یعنی مالیاتی که فردی با ۲۰۰ هزار دنبال‌کننده پرداخت می‌کند، با مالیاتی که فردی با ۲ میلیون دنبال‌کننده پرداخت می‌کند، تفاوت داشته باشد.

بیشتر بخوانید:

مبتذل‌تر باشید و اینفلوئنسر شوید!

بنابراین تصمیم‌گیری درباره حذف معافیت مالیاتی فعالیت‌های هنری به مطالعه بیشتری نیاز داشت.

* تفاوت فعال عرصه هنر با سلبریتی

سعید الهی، کارشناس سینما و رسانه در این باره به فارس گفت: حذف برخی معافیت‌های مالیاتی در راستای توسعه عدالت‌محوری و رعایت انصاف در قبال همه اقشار، از جمله مطالبات عمومی آحاد جامعه است. لذا گام بسیار مهم نمایندگان مجلس در این زمینه قابل تحسین است اما باید همه جوانب را در نظر گرفت. مصوبه دیروز مجلس شورای اسلامی درباره تعدیل معافیت مالیاتی فعالیت‌های هنری و بازیگران، دربرگیرنده ابعاد مختلفی است که باید پیش از تصویب قانون مورد مطالعه و تامل بیشتر قرار می‌گرفت.

وی ادامه داد: اما پرسش اینجاست آیا با مصوبه مذکور، اتفاقی در جهت رفع دغدغه‌های مردم رخ می‌دهد یا خیر؟ جامعیت و دایره شمول این قانون تا چه میزان است؟ آیا نمایندگان محترم اطلاع دارند که فعالیت‌های هنری کشور فقط شامل حدود ۱۰ بازیگر میلیاردی سینما نمی‌شود که فوراً به تصویب چنین قانون کلی رأی داده‌اند؟

او معتقد است: شاید با این اقدام بشود تعدادی بسیار محدود از بازیگران پردرآمد را را مهار یا ملزم به پرداخت مالیات کرد که البته آن‌هم با توجه به توافقات پنهانی و پرداخت‌های زیرمیزی مرسوم بین برخی تهیه‌کنندگان و بازیگران، خیلی دور از ذهن است. نهایتاً تنها دستمزدهای افراد به جهت افزودن سهم مالیات‌ها بر روی رقم قراردادهایشان افزایش می‌یابد، اما تکلیف بقیه صنوف و مراکز هنری که خالصانه در حال فعالیت هستند، چه می‌شود؟

* چرا تبعیض؟

موضوع دیگری که در این مصوبه محل مناقشه است، رقم اعلامی است. سیدعلی پورطباطبایی مدیر پایگاه خبری قم‌نیوز در واکنش به این موضوع می‌گوید: کارمندان و کارگران با درآمد بالای ۴۸ میلیون تومان باید مالیات بدهند ولی سلبریتی‌ها بالای ۲۰۰ میلیون تومان. چرا؟!

کابر دیگری پاسخ داده است: «چون کارگران و کارمندان کارشان پیوسته است ولی بازیگران شغلشان طوری است که ممکن است چندسال کار نکنند. البته این قانون متأسفانه راه فرار زیاد دارد.»

پژمان بازغی بازیگر کشورمان پیش‌تر در این باره گفته بود: من موافقم که همه از جمله هنرمندان، مالیات بدهند اما این موافقت مشروط به این است که اگر مالیاتی می‌دهم، لااقل در قبالش خدماتی هم به من بدهند. منِ بازیگر نه بیمه‌ای دارم و نه مشمول بازنشستگی می‌شوم و نه اتحادیه‌ای دارم که مرا تحت پوشش قرار دهد.

* نکته‌ای در باب تعدیل معافیت مالیاتی هنرمندان 

البته همین‌که قرار است از هنرمندان با درآمدهای چندصدمیلیونی مالیات اخذ شود، یک گام رو به جلو است موضوعی که پیش‌تر خود هنرمندان هم بر آن صحه گذاشته بودند. به عنوان نمونه، جهانگیر الماسی بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون به فارس گفته بود: اگر کلمه «هنرمند» را تعریف کنیم، می‌توانیم بفهمیم چه کسی باید مالیات بدهد و چه کسی باید از پرداخت مالیات معاف باشد؟ باید توجه کرد که هنرمند با سلبریتی تفاوت دارد، تفاوت است بین زندگی پاک ایرانی با یک زندگی لاکچری.

حامد عنقا فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده هم بر دریافت مالیات از سلبریتی‌ها مهر تأیید می‌زند و می‌گوید: به نظر من مالیات از آن کسی در تئاتر کار می‌کند و درآمدش به ۵ میلیون تومان نمی‌رسد شاید عدالت اجتماعی نباشد اما معاف‌کردن آن یکی ـ دو درصدی‌ها که درآمدشان در طول سال به چند میلیارد تومان هم می‌رسد، عین بی‌عدالتی است.

 اما نکته‌ای که در قانون جدید آمده، اعم از بازیگری است و فعالیت‌های هنری را هم شامل می‌شود. سعید الهی کارشناس رسانه در این باره می‌گوید: تقویت اقتصاد هنر و درآمدزایی صحیح به گردش مالی محصولات هنری و حفظ وجهه صنعتی آن منجر خواهد شد، لذا هدف اولیه قانون‌گذار از معافیت مالیاتی برای فعالیت‌های هنری و توسعه امر زیباشناختی در جامعه، کاملاً دقیق بوده است و حذف و تعدیل این معافیت باید به صورت موردی، با مطالعه و متناسب با شرایط روز باشد.

او مدعی شد: مراکز، موسسات و صنوفی هستند که در شرایط سخت فرهنگی و تورم‌های موجود، در حال تولید محتوا و محصولات و صنایع مفید و انقلابی و دینی در کشور هستند که حذف این معافیت برای آنها ضربه سختی به حساب می‌آید.

به نظر می‌رسد به چنین دیدگاه‌هایی که قائل به مستثنی‌شدن برخی فعالیت‌های هنری است، نباید دامن زد، چرا که استثناء معمولاً با رانت یا فساد همراه می‌شود و چرخه را معیوب می‌کند.