نوجوانی 12 ساله با گربه پشمالوی خاکستری مشغول قدم زدن است، اندکی آن طرف تر روی نیمکت پارک خانوم و آقایی با یک سگ پا کوتاه نشسته اند.
خانومی با سر و وضع خاصی از خودرویش پیاده می شود و سبدی بزرگ در دستش است، یک سگ پشمالوی سفید کوچولو را از آن در می آرود، بغلش می کند و وارد مغازه می شود.
البته نه برای انجام خرید روزانه و همیشگی بلکه او وارد فروشگاهی شده که تنها پوشاک و وسایل نگهداری حیوانات خانگی به ویژه سگ و گربه را دارد.
خوراک، داروها، وسایل خواب و چیزی که در این میان بیشتر جلب توجه می کند مارک و قیمت لباس این قبیل حیوانات خانگی است آن قدر که بین رقم تومن و ریالش به شک می افتی....
یک جریقه کوتاه پارچه ای قرمز مارکدار 230 هزار تومن....قلاده فلزی از 100 هزار تومن به بالا.... خوراک پرشین هر بسته 30 هزار تومن... شامپو و برس سگ و گربه 50 هزار تومن و ....
اینهابخش کوچکی از وسایل این فروشگاه بود که با گذری ساده از پشت ویترین قابل مشاهده بود....
سوژه گزارش مرا به اولین کلینیک نگهداری حیوانات خانگی در شهر کشاند.
ساعت دیگر از حدود 19 گذشته و اینجا مثل یک درمانگاه شلوغ است.
روی تابلوی بزرگی نوشته است: امکانات کلینیک : معاینه و واکسیناسیون و درمان ضد انگلی، صدور شناسنامه، انواع جراحی های بافت نرم، ارتوپدی و چشم، خدمات دندانپزشکی و جرم گیری اولتراسونیک، لوازم و غذای حیوانات خانگی، اصلاح و آرایش مو کلیه حیوانات خانگی (سگ، گربه، همستر، لاک پشت، خرگوش، جوجه تیغی و پرندگان خانگی)
از مسئول اطلاعات علت شلوغی را میپرسم در پاسخم می گوید اغلب افرادی که حیوانات خانگی را نگهداری می کنند شاغل هستند و تنها بعدازظهرها فرصت می کنند برای واکسینه حیوانات خود و یا مداوای مریضی آنها به کلینیک مراجعه کنند.
از پله ها بالارفتم، از همه حیوانات بیشتر سگ و گربه در بغل مراجعان بود....
به ترتیب پرنده ها، همستر و ..... نیز دیده می شدند.
در فرصتی که بین مراجعان به دامپزشک بود با وی در مورد انگیزه اصلی این افراد در خصوص نگهداری حیوانات خانگی و به وِیژه هزینه های نگهداری این قبیل حیوانات با رعایت نکات بهداشتی، واکسینه به موقع و درمان بیماری صحبت کردم.
وی در این خصوص به برخی بیماریهای مشترک میان انسان و حیوان و شایع بودن آنها اشاره کرد و گفت: عدم رعایت نکات بهداشتی و نیز بی دقتی در نظافت و یا ابتلا به بیماری بدون تشخیص به موقع و مراجعه به دامپزشک سلامت نگهدارندگان و هم خانه های انها را به خطر می اندازد.
همچنین هزینه های پزشکی و نگهداری حیوانات خانگی از دیگر نکته های قابل تامل است، هربار ویزیت و واکسن این حیوانات بین 50 تا 100 هزار تومن هزینه دارد.
از سوی دیگر در سالهای اخیر در حالی هر روز به تعداد دارندگان حیوانات خانگی به ویژه سگ و گربه اضافه می شود که نگهداری آنها در مجتمع های مسکونی و اماکن عمومی چندان با فرهنگ ایرانی اسلامی همخوانی ندارد و اغلب ممکن است موجب نارضایتی همسایه ها و افراد حاضر در مکانهای عمومی شود.
اینکه انسان ذاتا با طبیعت خو می گیرد و سایر جانداران همچون گیاه و حیوان را دوست دارد، امری طبیعی است اما گاهی عدم همخوانی فرهنگی، ایجاد مزاحمت، بی دقتی در نگهداری حیوانات خانگی، شیوع و سرایت بیماریهای مشترک میان انسان و حیوان و از سوی دیگر ناتوانی در تامین هزینه های نگهداری و مراقبت از این قیبل حیوانات مشکلاتی را ایجاد می کند.
این روزها اما انگیزه های متفاوتی برای نگهداری از حیوانات خانگی وجود دارد که به عمده ترین آنها اشاره می کنیم.
به دست آوردن موقعیت اجتماعی از طریق جلب توجه دیگران و چشم و هم چشمی با همسایه ها و اقوام در پیشی گرفتن نگهداری از نژادی خاص و یا حیوانی گران قمیت برای عده ای تبدیل به یک تفریح شده و این موضوع گاهی در تناقض با علاقه به این قیبل حیوانات و نگهداری با دقت از آنها برمی گردد.
از سوی دیگر با تغییر سبک زندگی خانواده ها از خانوارهای گسترده به خانوارهای هسته ای و کاهش تعداد اعضای خانواده ، برخی خانواده ها که با داشتن یک فرزند علاقه و یا توان نگهداری فرزند دیگری را ندارند برای پر کردن تنهایی فرزند خود ترجیح می دهند یک همبازی از جنس حیوان خانگی برای او بیاورند.
عده ای نیز سالها از ازدواجشان می گذرد و رفته رفته حیوان خانگیشان که بسیار نیز به لحاظ عاطفی به آن وابسته هستند، به نوعی همدمشان شده. این موضوع البته در میان سالخوردگانی که تنها زندگی می کنند و اغلب نیز تجربه زندگی در کشورهای غربی را داشته اند به وفور دیده می شود.
مخاطب دیگر حیوانات خانگی این روزها کودکان و نوجوانانی هستند که عمده وقت خود را صرف بازیهای رایانه ای و کارتونهای غربی میکنند، کارتونهایی که در آنها داشتن یک حیوان خانگی موضوعی عادی بوده و به نوعی فرهنگ تبدیل شده، بدیهی است نوجوانانی که این روزها تمام الگوگیری خود را این کارتونها، بازیها و فیلمها قرار داده اند ولو با اصرار، پدر و مادر خود را برای خرید حیوان خانگی متقاعد می کنند.
و این گونه است که در برخی بخشهای شهرهای بزرگ کشور این روزها شاهد تردد و خیابانگردی عده ای زیاد از افراد به همراه حیوانات خانگی شان هستیم.
این موضوع اگرچه در ابعاد گوناگون فرهنگی اجتماعی اقتصادی قابل بررسی است اما به نظر می رسد با توجه به فرهنگ غالب جامعه و ناهمگونی نگهداری این قبیل حیوانات در آپارتمانها، مجتمع های مسکونی و اماکن عمومی مشکلاتی را ایجاد کرده است که با توجه به شیوع روز افزون آن در صورت بی توجهی متولیان امر ممکن مشکلات بسیاری را در آینده ایجاد کند.
وضع قوانین جدید در خصوص نحوه نگهداری این قیبل حیوانات، لزوم قرنطینه برای ورود انها به کشور، ایجاد و گسترش کلینیک های حیوانات، فرهنگسازی در خصوص نحوه نگهداری و یا لزوم و عدم لزوم نگهداری این قبیل حیوانات از جمله موضوعاتی است که باید به طور وِیژه مورد توجه قرار گیرد.