سرویس جهان مشرق - اسکات ریتر افسر اطلاعاتی سابق نیروی تفنگداران دریایی آمریکا و بازرس سابق تسلیحاتی سازمان ملل طی یادداشتی در راشاتودی نوشت: توطئه ناموفقی که ظاهراً با هدف ربودن فرماندار ایالت میشیگان اتفاق افتاد، از یک نبرد سیاسی بزرگ‌تر در آینده آمریکا خبر می‌دهد، آن‌هم در شرایطی که طرفین فاقد هرگونه دیدگاه مشترک هستند و هیچ‌یک از طرفین در صورت بازنده شدن در انتخابات حاضر به پذیرش شکست نیست.

توطئه ناموفق طرف ۱۳ «شبه‌نظامی» خودخوانده که ظاهراً با هدف ربودن گرچن ویتمر فرماندار ایالت میشیگان اتفاق افتاد، نشان می‌دهد که شکاف سیاسی در آمریکا در حال حاضر تا چه حد خطرناک است. در آمریکای در آستانه خشونت داخلی، این خطر وجود دارد که مشاجرات درباره اختلاف‌نظرهای سیاسی مشروع به خصومت‌های حزبی دامن بزند و خشونت‌هایی را رقم بزند که نظیرش آر زمان شورش‌های دهه ۱۹۶۰ دیده نشده است.

حمایت ترامپ از گروه‌های افراطی و آشوب‌طلب

پرونده مفتوح علیه اعضای گروه شبه‌نظامی فعال در ایالت میشیگان موسوم به «نگهبانان گرگ‌نما» نسبتاً واضح و شفاف است ــ آنها به دسیسه‌چینی با هدف ربودن ویتمر فرماندار ایالت متهم هستند. اما تلاش چهره‌های برجسته دموکرات نظیر جو بایدن و ویتمر جهت مقصر جلوه دادن رئیس‌جمهور ترامپ آنقدرها مشخص و دقیق نیست.

پس از آنکه اف‌بی‌آی کیفرخواست علیه ۱۳ مظنون به توطئه جهت ربودن ویتمر را اعلام کرد، ویتمر در بیانیه‌ای اظهار داشت: «همین هفته پیش، رئیس‌جمهور آمریکا در مقابل مردم آمریکا از محکوم کردن سفیدپوست‌های نژادپرست و گروه‌های نفرت‌پراکن نظیر این دو گروه شبه‌نظامی فعال در میشیگان خودداری کرد. وی خطاب به آنها گفت "عقب بایستید و آمادگی خود را حفظ کنید". گروه‌های نفرت‌پراکن این سخنان رئیس‌جمهور را نه به مثابه ملامت و سرزنش، بلکه به مثابه فراخوان و دعوت به اقدام قلمداد کردند.»

اشاره ویتمر به سخنان رئیس‌جمهور ترامپ در جریان مناظره با جو بایدن در پاسخ به درخواست کریس والاس مجری برنامه در خصوص محکوم کردن سفیدپوست‌های نژادپرست بود. ترامپ در گذشته بارها سفیدپوست‌های نژادپرست را محکوم کرده است، اما این بار از پاسخ به درخواست والاس طفره رفت. متعاقباً، مخالفان سیاسی ترامپ فرصت پیدا کردند تا وی را متهم کنند به اینکه به جای محکوم کردن اقدامات گروه‌های نژادپرست نظیر گروه «پسران مغرور»، آنها را عملاً تشویق می‌کند. والاس و بایدن در جریان مناظره بطور مشخص به گروه «پسران مغرور» اشاره کرده بودند.

برنامه‌ای برای سرنگونی دولت‌های ایالتی

با این حال، ویتمر و بایدن در قالب برجسته کردن عملکرد ترامپ یک نکته را نادیده گرفته‌اند. آنچه در میشیگان اتفاق افتاد نمایش افسارگسیخته نژادپرستان سفیدپوست نبود، بلکه سوءاستفاده دولت ایالتی از قدرت و احساس سرخوردگی بخش مشخصی از جمعیت را بازتاب می‌داد که مردم در خصوص آن کار چندانی از دستشان برنمی‌آید.

نگاهی به کیفرخواست اف‌بی‌آی نشان می‌دهد که توطئه ربودن ویتمر ظاهراً از دل جلسه‌ای در ماه ژوئیه ۲۰۲۰ بیرون آمد که در جریان آن شرکت‌کنندگان، که نام بعضی‌هایشان در کیفرخواست آمده است، درباره سرنگون کردن دولت‌های ایالتی به گفتگو نشستند. دولت‌های ایالتی «به باور آنها قانون اساسی آمریکا را نقض می‌کنند.» نام ویتمر نیز در جریان نشست مذکور مطرح شد.

ادعای توطئه‌کنندگان در خصوص «نقض قانون اساسی» به تدابیری مربوط می‌شد که ویتمر در ماه آوریل ۲۰۲۰ در واکنش به شیوع کووید-۱۹ وضع کرد. این تدابیر به شکل‌گیری اعتراضات گسترده ضد ویتمر از جمله اشغال ساختمان کنگره ایالتی به دست شهروندان مسلح انجامید. رئیس‌جمهور ترامپ روز ۱۷ آوریل ۲۰۲۰ در حمایت از این اعتراضات در صفحه توییتری خود نوشت «میشیگان را آزاد کنید.» او روز ۱ مه نیز در پیامی توییتری نوشت: «فرماندار میشیگان باید کوتاه بیاید و آتش را فرونشاند. این‌ها مردم خیلی خوبی هستند، اما عصبانی‌اند. آنها می‌خواهند زندگی خود را پس بگیرند. با آنها دیدار، گفتگو، و توافق کنید.»

اختلاف میان قانون‌گذاران جمهوری‌خواه و دموکرات‌

ویتمر پیام رئیس‌جمهور را نادیده گرفت و رنجش و بیزاری ناشی از این امر به خشم و عصبانیت‌ها دامن زد و نشست ماه ژوئیه را به دنبال داشت که در جریان آن ظاهراً توطئه ربودن فرماندار طرح‌ریزی شد.

با اینکه تصمیم گروه «نگهبانان گرگ‌نما» در خصوص اقدام علیه ویتمر به مثابه یک جرم فاحش است و تحت هیچ شرایطی نمی‌توان آن را تحمل کرد، اما واقعیت آن است که دغدغه‌ای که اعضای گروه شبه‌نظامی در توجیه اقدامات خود مطرح کردند ــ یعنی نقض حقوق مندرج در قانون اساسی توسط ویتمر ــ ظاهراً مبنای حقوقی دارد.

دیوان عالی ایالت میشیگان روز ۲ اکتبر ۲۰۲۰ تدابیری که به اشغال کنگره ایالتی در ماه آوریل انجامیده بودند را «خلاف قانون اساسی» اعلام کرد و در این خصوص خاطرنشان ساخت که فرماندار نمی‌تواند با تصویب تدابیر مهار کووید-۱۹ ذیل یک دستور اضطراری، نهاد قانونگذاری ایالتی را دور بزند ــ کنگره ایالت میشیگان در کنترل جمهوری‌خواهان است.

رأی دیوان عالی ایالت میشیگان متعاقبِ صدور رأی مشابهی توسط ویلیام استیکمن قاضی فدرال بود که در قالب آن تدابیر مشابه در خصوص مهار همه‌گیری بیماری در ایالت پنسیلوانیا «خلاف قانونی اساسی» اعلام شده بود و خاطرنشان شده بود که «حتی در شرایط اضطراری، اختیارات دولت نامحدود نیستند. قانون اساسی نمی‌تواند مفهوم یک «وضعیت نرمال جدید» را بپذیرد که در قالب آن تدابیر اضطراری کاهنده نامحدود بر آزادی‌های اساسی مردم ارجحیت می‌یابند.»

این دو حکم قضایی مؤید وجود اختلاف‌نظر فلسفی میان دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در خصوص چگونگی واکنش به بیماری کووید-۱۹ است.

توطئه جمهوری‌خواهان علیه ویتمر

دانا نِسِل دادستان ایالت میشیگان به خبرنگاران گفت که جمهوری‌خواهان و نهادهای مجری قانون در ایالت میشیگان در توطئه علیه ویتمر دست داشتند، زیرا «در تعدادی از این نشست‌ها حضور پیدا کردند.» او همچنین پیام توییتری «میشیگان را آزاد کنید» ترامپ را مثالی از تشویق شبه‌نظامیان به ربودن ویتمر برشمرد. وی در این باره اظهار داشت: «این‌ها تصور می‌کنند که مخاطب او [ترامپ] هستند. اگر یادتان باشد، او واقعاً گفت که فرماندار باید با افراد مسلح به مذاکره بنشیند.» جو بایدن نیز در این خصوص همراهی کرد و در پاسخ به این سؤال که آیا توئیت «میشیگان را آزاد کنید» ترامپ موجب تشویق شبه‌نظامیان شده است، اظهار داشت: «بله اینطور فکر می‌کنم.»

با این حال، واقعیت امر این است که توئیت ترامپ هیچ ارتباطی با اقدامات غیرقانونی یا گروه «نگهبانان گرگ‌نما» نداشت و صرفاً به حقوق مردم میشیگان مندرج در قانون اساسی مربوط می‌شد. نمی‌توان این حقیقت را از نظر دور داشت که ترامپ و تظاهرکنندگان به‌درستی اقدامات ویتمر را خلاف قانون اساسی عنوان کردند. بایدن قبل از اظهار فضل باید در این خصوص تأمل کند.

واکنش ترامپ به ادعاها در خصوص تخلفات ریاست جمهوری

ترامپ به نوبه خود در پاسخ به ادعاهای ویتمر در خصوص تخلفات ریاست جمهوری گفته است: «من هیچگونه خشونت افراطی را تحمل نمی‌کنم. من به‌عنوان رئیس‌جمهور شما همواره از همه مردم آمریکا دفاع می‌کنم، حتی آنها که با من مخالفند و به من حمله می‌کنند! فرماندار ویتمر، ایالتتان را بازگشایی کنید، مدارس را بازگشایی کنید، و کلیساهایتان را بازگشایی کنید!»

ترامپ به لحاظ حقوقی و طبق قانون اساسی درست می‌گوید.

میشیگان نمونه کوچکی از شکاف بزرگ موجود در آمریکاست‌

ماجرای میشیگان صرفاً نمونه کوچکی از شکاف بزرگ موجود در آمریکاست، شکافی که به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ پررنگ‌تر شده است. پیروزی ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ این واقعیت را نمایان ساخت که عملاً دو آمریکای مجزا وجود دارد. اولی عبارت است از آمریکایی که ارزش‌ها را کم و بیش همسو با مضمون کینه‌توزانه دونالد ترامپ مبنی بر احیای مجدد عظمت آمریکا (و همزمان حمله به تشکیلاتی که عظمت آمریکا را رقم زده است) بازتاب می‌دهد، و دیگری آمریکای همسو با شاخه مترقی همین تشکیلات که به دنبال بازتعریف آمریکا در قالب مردود شمردن رویه‌های پیشین است، رویه‌هایی که از دید ترامپ در کانون دورنمای عظمت و بزرگی آمریکا قرار دارند.

کشمکش شخصی و سیاسی ترامپ با همه‌گیری کووید-۱۹ به جنگ داخلی منجر شده

کشمکش شخصی و سیاسی ترامپ با همه‌گیری کووید-۱۹ آشکارا به جنگ داخلی میان وی و مخالفان دموکراتش منجر شده و شرایطی را رقم زده که در قالب آن همه چیز تا مرز فلج شدن کشور جنبه سیاسی پیدا کرده است و قوانینی که با هدف کمک به خانواده‌های نیازمند طبقه کارگر تدوین شده‌اند، کنار گذاشته شده‌اند، از ترس اینکه مبادا تصویب آنها به مثابه کمک به یکی از طرفین استنباط شود. به همین نحو، تمایل ترامپ به بازگشایی اقتصاد و تقویت یکی از نقاط قوت سیاسی عمده خویش در آستانه انتخابات با مخالفت دموکرات‌ها مواجه شده است، مخالفتی که در اصل نه به خاطر راحتی و رفاه مردم، بلکه صرفاً با هدف مخالفت با ترامپ صورت گرفته است.

دیوان عالی در این خصوص عملاً به میدان نبرد طرفین تبدیل شده است. دموکرات‌ها نگران آن هستند که برتری ۶-۳ محافظه‌کاران در دیوان عالی نه تنها آرمان‌های دیرپای لیبرال نظیر حق سقط‌جنین و بیمه اوباماکر را بر باد خواهد داد، بلکه می‌تواند انتخابات روز ۳ نوامبر را به نفع ترامپ تمام کند.

دفاع ترامپ از روندهای مبتنی بر قانون اساسی موجب شده تا واکنش «مبتنی بر قانونی اساسی» دموکرات‌ها پوچ و بی‌معنی جلوه کند، واکنشی که در قالب پیشنهاد عجیب نانسی پلوسی مبنی بر رجوع به متمم بیست و پنجم قانونی اساسی و تشکیل یک کمیته دائمی جهت بررسی صلاحیت رئیس‌جمهور نمود پیدا کرد. متمم بیست و پنجم قانونی اساسی با شروط و مفاد مربوط به جایگزین‌سازی رئیس‌جمهور سروکار دارد.

پیشنهاد پلوسی هیچ شانسی برای تصویب ندارد ــ مجلس سنای تحت کنترل جمهوری‌خواهان مانع آن خواهد شد. اما همانگونه که در خصوص تلاش دموکرات‌ها جهت استیضاح رئیس‌جمهور مشاهده شد، هدف پلوسی در واقع حمله به اعتبار و بقای حاکمیت ترامپ است. مسئله همینجاست ــ در شرایطی که رئیس‌جمهور و پلوسی در دو سوی کشمکش بر سر مشروعیت ریاست جمهوری ترامپ قرار دارند، انتخابات آتی ماهیت «ما علیه آنها» را به خود گرفته است که جنجال مربوط به میشیگان در مقابل آن رنگ می‌بازد.

آمریکا در آستانه یک بحران

بگذارید رک و صریح سخن بگویم ــ آمریکا در آستانه یک بحران است که نظیرش را در عصر حاضر هیچگاه به خود ندیده است. هر دو طرف مواضعی اتخاذ کرده‌اند که به‌ظاهر بر پایه قانون اساسی استوارند و به همین خاطر هر دو طرف می‌توانند ادعا کنند ــ و ادعا خواهند کرد ــ که انتخابات برای آمریکا مسئله مرگ و زندگی است. هر دو طرف با ارائه چنین تعریفی از پیامد انتخابات، شرایطی را به وجود آورده‌اند که در آن هیچکدام نمی‌تواند نتیجه‌ای جز پیروزی را پذیرا باشند. در نتیجه، انتقال قدرت به صورت مسالمت‌آمیز نخواهد بود.

متأسفانه، این بدان معناست که نتیجه انتخابات احتمالاً در دادگاه مشخص خواهد شد. در بحبوحه روند حقوقی مربوطه، طرفداران متعصب هر دو حزب به خیابان‌ها خواهند آمد و در نتیجه خون و خونریزی اتفاق خواهد افتاد. طرفین در راستای ممانعت از این امر کار چندانی نمی‌توانند صورت دهند، زیرا هر دو طرف در خصوص ایجاد شرایطی که تداوم‌دهنده هوادارای‌های ستیزه‌جویانه است، به یک اندازه مقصر هستند. این هواداری‌ها ستیزه‌جویانه در حال حاضر معرف اجتماعات سیاسی در آمریکاست.