برای ساختمان سازی و سقف ساختمان ها از سیستم های مختلفی استفاده می شود که معمولا افراد برای این کار به دنبال روش های آسان تر و با قیمت مناسب تر هستند. اجرای سقف در ایران به شیوه های گوناگونی اعمال می شود که یکی از متداول ترین آن ها اجرای سیستم سقف تیرچه پیش تنیده می باشد. اما تیرچه پیش تنیده چیست و چه کاربردهایی دارد؟ در این مطلب می خواهیم به معرفی این تیرچه و مزیت های استفاده از آن بپردازیم. همچنین قرار است درمورد کیفیت، تاریخچه و نحوه ی ساخت این تیرچه ها توضیحاتی ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
تیرچه پیش تنیده چیست؟
تعریف پیش تنیدگی عبارت است از ایجاد تنش دائم به میزان نیاز و به شکل دلخواه به یک عضو بتنی، به طوری که در اثر این تنش قسمتی از تنش های ناشی از بارهای مرده و زنده در این عضو بتنی خنثی گردد و در نتیجه ظرفیت و مقاومت باربری عضو سازه بیشتر می شود. با توجه به نوع اسکلت بندی ساختمان، اجرای سقف برای آن ها متفاوت است. با در نظر گرفتن نوع مصالح و روش های اجرای آن، هر نوع سیستمی را در اجرای سقف در سازه های مختلف بتنی و فلزی نمی توان استفاده کرد.
مثلا برای سازه های بتنی اجرای سقف تیرچه بلوک بهتر است، چون هم هزینه ی مناسب تر و هم سرعت اجرا و استحکام بالاتری دارد. اما شاید برایتان سوال باشد که تیرچه پیش تنیده چه مزایایی نسبت به سایر روش ها دارد؟ تیرچه پیش تنیده یا اشپنیت از نظر اجرا و کارایی همانند سایر تیرچه های پیش ساخته است اما مزیت های این تیرچه باعث شده تا بیشتر مورد استفاده باشد. از مزایای این تیرچه می توان به پایین آمدن هزینه ها در ساخت و ساز اشاره کرد. در ادامه به سایر مزایای این تیرچه خواهیم پرداخت.
مزایای تیرچه پیش تنیده
همان طور که قبلا گفتیم از مزایای تیرچه پیش تنیده صرفه جویی در هزینه هاست که نسبت به سایر تیرچه های مشابه تا 50 درصد صرفه جویی دارد. پایین آمدن استفاده از بتن تا 25 درصد از دیگر مزیت های این تیرچه است. استفاده نکردن از میلگردها ممان منفی و صرفه جویی در داربست تا حدود 50 درصد، استفاده از بتن با مقاومت بالا و فولاد اعلا، استفاده از بتن خشک با حداقل نسبت آب به سیمان، سبک بودن سازه، طول عمر بالای سازه، دارنده ی تاییدیه از سازمان تحقیقات و مسکن و شهرسازی.
تاریخچه ی تیرچه پیش تنیده
از مصالح جدید و پرکاربرد ساختمانی در چند سال گذشته می توان به تیرچه پیش تنیده اشاره کرد که در مهندسی سازه بسیار موفق بوده است. در اوایل قرن 20 یک مهندس فرانسوی از کابل های فولادی که مقاومت بالایی داشتند برای انجام پیش تنیدگی استفاده کرد و توانست به شکل موفقیت آمیزی فرایند پیش تنیدگی را انجام دهد و از آن به بعد استفاده از این تیرچه در مهندسی سازه بسیار مورد توجه قرار گرفت تا جایی که اکنون در سراسر جهان تیرچه پیش تنیده از مصالح قابل قبول و مطمئن در ساختمان سازی است.
نحوه ی ساخت تیرچه پیش تنیده
پیش تنیدگی به دو گروه تقسیم می شود: 1- روش پیش کشیدگی 2- روش پس تنیدگی. در ادامه به توضیحی کامل از این دو روش خواهیم پرداخت.
روش اول( پیش کشیدگی): خیلی از قطعه های بتنی پیش تنیده مانند دال های کف و تیرچه پیش تنیده با روش پیش کشیدگی تولید و عرضه می گردند. در این روش با استفاده از یک دستگاه مخصوص اول کابل های فولادی به شکل سیم یا مفتول میان دو عدد گیره در ابتدا و انتها کشیده شده و بعد دور آن ها بتن ریزی می گردد و با عمل ویبره هوای درون آن خارج می شود، سپس با سخت شدن بتن، گیره ها آزاد شده و به دلیل وجود پیوستگی بین کابل های فولادی و بتن، نیروی پیش تنیدگی ایجاد شده در کابل ها، به بتن انتقال می یابد و در نتیجه کابل های فولادی که از بتن بیرون زده اند جدا شده و سطح بتن یکدست می شود.
روش دوم (پس تنیدگی): در روش پس تنیدگی، کابل ها درون یک قالب یا غلاف قرار می گیرند و بتن ریزی می شوند. بعد از آن که بتن کمی سخت شد دو طرف کابل به طرف بیرون از قالب کشیده می شوند. برای این کار از گره های مخصوص که در دو طرف کابل می بندند استفاده می شود. گره ها بعد از قطع شدن کشش، محکم می گردند. این روش به دلیل آن که کابل های فولادی به شکلی در مسیر تنش قرار می گیرند که می توان حجم بتن ریزی را کاهش داد از روش پیش کشیدگی مناسب تر است. همچنین در این روش می توان نیروی کششی کابل را به شکل مرحله ای اعمال کرد و این عمل برای اکثر کابل ها کاربرد دارد.
تیرچه پیش تنیده و بازار آن در ایران
از متداول ترین تیرچه ها در ایران تیرچه های خرپایی است که در اجرا سقف سازه از آن استفاده می شود ولی در دنیا مخصوصا کشورهای پیشرفته این روش قدیمی و کنار گذاشته شده است. این تیرچه ها مشکلاتی زیادی در مراحل مختلف کار ایجاد می کردند اما چون جایگزین بهتر و کم هزینه تری نداشتند مهندسان و پیمانکاران از آن ها استفاده می کردند. در سال های اخیر سازمان نظام مهندسی و اداره ی استاندارد استفاده از تیرچه های خرپایی با پاشنه فندله ای را ممنوع و فقط اجازه استفاده از نوع بتنی آن را مجاز کرده است. به دلیل مشکلات تیرچه های خرپایی، یک جایگزین مناسب به بازار عرضه گردید که تیرچه پیش تنیده می باشد. این تیرچه ها باعث بالا رفتن کیفیت بتن و صرفه جویی در فولاد و بتن می شوند.
قیمت تیرچه پیش تنیده
با توجه به مطالب گفته شده حتما متوجه شده اید که تیرچه های پیش تنیده برای بالا بردن کیفیت سقف سازه ها، بهترین روش نسبت به سایر روش هاست علاوه بر برتری کیفیت قیمت تیرچه پیش تنیده نیز در مقایسه با روش های دیگر اقتصادی و به صرفه است. همچنین در پایین آوردن هزینه های بتن و فولاد موثر است و باعث جلوگیری از توقف در پروژه ها به علت مسائل و مشکلات مالی می گردد. این تیرچه ها با کیفیت بالایی که دارند روند کار را آسان تر می کنند بدون احتیاج به کادر اجرایی خاص. این روش باعث خلاص شدن از مشکلات تیرچه های خرپایی، کم شدن هزینه و مورد استقبال قرار گرفتن پروژه های ساخت و ساز از سوی سرمایه گذاران می شود.
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم درمورد تیرچه های پیش تنیده توضیحاتی ارائه دهیم. همچنین به نحوه ی ساخت و مزیت های این تیرچه ها و بازار آن در ایران پرداختیم. امیدواریم این مطلب مورد پسند و رضایت شما واقع شده باشد.
** این محتوا تبلیغاتی است
