سرویس جنگ نرم مشرق - گلوبال ریسرچ در مقاله‌ای به قلم تیموتی الکساندر از پژوهشگران این اندیشکده کانادایی نوشت: دلار آمریکا دچار دردسر شده است. بسیاری از ما که در رسانه‌های آلترناتیو فعالیت می‌کنیم و چند اقتصاددان و بسیاری دیگر که توسط رسانه‌های اصلی و بزرگ نادیده گرفته می‌شوند، سال‌ها پیش چنین اتفاقی را پیش‌بینی می‌کردند. رسانه‌های اصلی و بزرگ اکنون دیگر صدای ما را می‌شنوند. بلومبرگ در مقاله‌ای به قلم استیون روچ با عنوان «سقوط دلار در راه است» خواننده را به تفکر وا می‌دارد. نکته تعجب‌برانگیز اینکه آقای روچ در ابتدای مقاله‌اش آورده است: «دنیا در خصوص فرضیه استثناانگاری آمریکا که زمانی بطور گسترده مقبول افتاده بود اکنون بطور جدی دچار شک و تردید شده است.» یک واقعیت که باید درباره آن تأمل کرد این است که دنیا شاهد معیارهای دوگانه واشنگتن در حوزه‌های ژئوپلیتیک، اقتصاد، و تجارت آزاد است. روچ می‌گوید دوران دلار آمریکا به عنوان یک «امتیاز بیش از حد» بسر آمده است:

دوران دلار آمریکا به‌عنوان یک امتیاز و ذخیره ارزی اول دنیا دارد بسر می‌آید. والری ژیسکارد دستن وزیر دارایی فرانسه اصطلاح «هژمونی دلار» را در دهه ۱۹۶۰ از سر یأس و نومیدی ابداع کرد و تأسف خورد از اینکه آمریکا در راستای حمایت از استاندارد زندگی راحت‌طلبانه و مرفه خود آزادانه از بقیه دنیا بهره‌برداری می‌کند. دنیا به مدت ۶۰ سال از این موضوع گلایه کرد اما کاری صورت نداد. اما آن روزها دیگر به پایان رسیده‌اند.

در این گزارش آمده است: این فکر به ذهنم خطور می‌کند که روچ تا کی می‌تواند در بلومبرگ دوام بیاورد؟ آمریکا نه تنها با هزینه‌کرد مبالغ سرسام‌آوری بدهی که هیچگاه بازپرداخت نخواهند شد، اقتصاد کشور را فلج کرده است، بلکه از برنامه‌های دولتی، بسته‌های نجات مالی شرکت‌ها، و لوایح دولتی که تا به امروز جزو پرهزینه‌ترین‌ها نزد مالیات‌دهندگان بوده حمایت کرد و مجموعه‌های نظامی ـ صنعتی را تأمین مالی نمود. ترامپ بودجه نظامی را افزایش داد تا بدین طریق نیروهای مسلح را بازسازی کند و به جنگ در افغانستان، سوریه، و عراق ادامه دهد و احتمالاً جنگ‌های جدیدی با ایران و شاید ونزوئلا به راه بیندازد. واشنگتن به شدت علاقه‌مند است تریلیون‌ها دلار پول هدر دهد تا بذر ویرانی و هرج‌ومرج بکارد و نفت و هروئین را به سمت سواحل آمریکا روانه سازد. آنها دلارهای آمریکا را به‌عنوان اهرم فشار ضد دشمنان آمریکا از حوزه دریای کارائیب گرفته تا آسیا ـ اقیانوسیه بکار گرفته‌اند صرفاً به این خاطر که آنها از عمو سام اطاعت نمی‌کنند. آمریکا ضد کوبا ممنوعیت وضع کرده و در پی آن طی دهه‌ها تحریم‌های اقتصادی علیه کشورهای گوناگون وضع نموده است.

سقوط دلار دور از ذهن نیست

این اندیشکده کانادایی می‌نویسد: اکنون آمریکا در آستانه مواجهه با یک واقعیت جدید قرار دارد: دلار، اسلحه محبوبش، در آستانه سقوط است. این امر چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ نمی‌دانیم. ما گوی شیشه‌ای نداریم که به آن بنگریم و پیش‌بینی کنیم دلار دقیقاً چه زمانی سقوط خواهد کرد، اما وقوع چنین امری حتمی است:

استانداردهای زندگی آمریکایی پیشاپیش از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ متأثر شده‌اند و بیش از هر زمان دیگری در مضیقه قرار خواهند گرفت. همزمان، دنیا در خصوص فرضیه استثناانگاری آمریکا که زمانی بطور گسترده مقبول افتاده بود اکنون بطور جدی دچار شک و تردید شده است. واحدهای پولی معمولاً میان این دو فاکتور ــ مبانی اقتصادی در داخل و استنباط‌های خارجی از نقاط قوت یا ضعف کشور ــ موازنه برقرار می‌کنند. این موازنه در حال تغییر است و سقوط دلار دور از ذهن نیست.

هیچ انسان عاقلی دلار آمریکا نمی‌خرد

در مقاله‌ای با عنوان «چرا جیم راجرز دلار آمریکا را یک پناهگاه امن نمی‌داند» که در سال ۲۰۱۹ در وب‌سایت مارکت وارچ منتشر شد آمده بود: «جیم راجرز رئیس هیأت مدیره راجرز هلدینگز می‌گوید اوضاع شالوده و بنیان دلار "وحشتناک" است. او اما چنین چیزی را پذیرفته و آماده می‌شود تا این واحد پولی نفس‌های آخرش را بکشد.»

راجرز در مصاحبه با ریل ویژن اظهار داشت:

«مردم فکر می‌کنند دلار آمریکا یک پناهگاه امن است، اما اینگونه نیست. شالوده و بنیان آن وحشتناک است. هیچ انسان عاقلی دلار آمریکا را خریداری نمی‌کند، اما من مقادیری زیادی از آن را دارم... زیرا عقلم را از دست داده‌ام. تصور من این است که بقیه دنیا هم عقلشان را از دست داده‌اند و دلار می‌خرند.» جیم راجرز پیش‌بینی کرد که دلار آمریکا تا دو سال آینده چیزی جز حباب نخواهد بود: «من در خصوص زمان‌بندی بازار چندان مهارت ندارم، اما انتظار دارم این اتفاق در جریان آشفتگی و نابسامانی بعدی رخ دهد که دو یا سه سال دیگر حادث خواهد شد.»

حباب دلار به زودی خواهد ترکید

نویسنده معتقد است: حق با او و بسیاری دیگر بود، زیرا ترس از کووید-۱۹ در کنار اعتراضات به قتل جورج فلوید و نابسامانی اقتصادی موجب خواهند شد حباب دلار بترکد. استفان روچ همچنین به کسری عظیم بودجه اشاره کرده است:

«آمریکا که فاقد اندوخته داخلی و خواهان سرمایه‌گذاری و رشد است از نقش دلار به‌عنوان ذخیره ارزی اول دنیا بهره‌برداری فراوانی کرده و به پس‌اندازهای مازاد در خارج به شدت تکیه کرده تا اموراتش را بگذارند. اما این امر هزینه دارد. آمریکا در راستای جذب سرمایه‌های خارجی هر ساله از سال ۱۹۸۲ به بعد کسری در حساب جاری خود را تجربه کرده است ــ حساب جاری جامع‌ترین معیار سنجش تجارت است از آن جهت که سرمایه‌گذاری شامل می‌شود.

بیماری کووید-۱۹ و بحران اقتصادی ناشی از آن بر شدت تنش میان پس‌انداز و حساب جاری می‌افزایند و آن را به سمت فروپاشی سوق می‌دهند. تقصیر چنین امری متوجه کسری سرسام‌آور بودجه دولتی است. به گفته دفتر بودجه کنگره که ماهیت فراحزبی دارد، کسری بودجه فدرال احتمالاً در سال ۲۰۲۰ به رکورد ۹/۱۷ درصد تولید ناخالص داخلی می‌رسد و امید می‌رود این رقم در سال ۲۰۲۱ به ۸/۹ درصد کاهش یابد.»

دلار آمریکا هیچ پشتوانه ارزشمندی ندارد

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: روچ برای یک نشریه فعال در حوزه اخبار مالی قلم می‌زند که ماهیت ضد ترامپ دارد و شاید برای خوشامد کارفرمای خود تقصیر افول اقتصادی را به گردن ترامپ انداخته است (اگر جانب انصاف را رعایت کنیم، باید بگوییم که تقصیر حداقل تا حدودی متوجه ترامپ است)، اما این افول اقتصادی زمانی کلید خورد که دولت آمریکا در سال ۱۹۳۳ تصمیم گرفت استاندارد طلا را کنار بگذارد و در سال ۱۹۷۱ رسماً به استاندارد طلا پایان داد. دلار آمریکا هیچگونه پشتوانه ارزشمندی ندارد و پشتوانه آن صرفاً وضع تحریم، ممنوعیت، یا تهدید نظامی علیه کشورهای مستقلی است که می‌خواهند به سراغ ارزهای جایگزین بروند و خود را از سلطه دلار آمریکا رها سازند:

دولت ترامپ را در نظر بگیرید. سیاست‌های تجاری حمایت‌گرانه، خروج از ارکان جهانی‌سازی نظیر معاهده اقلیمی پاریس، شراکت ترانس پاسیفیک، سازمان بهداشت جهانی، و اتحادهای سنتی آتلانتیک، سوءمدیریت فاحش واکنش به کووید ـ ۱۹، به همراه نابسامانی اجتماعی دردناکی که از اواخر دهه ۱۹۶۰ به بعد بیسابقه است، همگی به وضوح نمایانگر افول شدید نقش رهبری جهانی آمریکا هستند.

بسیاری از کشورها به دنبال ضربه زدن به پاشنه آشیل واشنگتن هستند

گلوبال ریسرچ بر این باور است: روچ فراموش کرده اشاره کند که «افول» نقش رهبری جهانی آمریکا در پی تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از شراکت ترانس پاسیفیک و سازمان بهداشت جهانی کلید نخورد. این در واقع جنگ‌های تهاجمی، سازماندهی کودتاها، ممنوعیت‌ها، تحریم‌های اقتصادی، سیاست‌های تجاری غیرمنصفانه، دخالت در انتخابات خارجی، و ترور رهبران خارجی بودند، نه خروج ترامپ از سازمان‌های طرفدار جهانی‌شدن، که موجب «افول» قدرت واشنگتن شدند. بسیاری از کشورها در سرتاسر دنیا اکنون به دنبال ضربه زدن به پاشنه آشیل واشنگتن هستند. این پاشنه آشیل همانا دلار آمریکاست. روچ مدعی است که افول دلار آمریکا تورم‌زا خواهد بود و در پی آن بهبود اقتصادی ضعیف و رکود تورمی رقم خواهد خورد:

فروپاشی قریب‌الوقوع دلار سه پیامد کلیدی به دنبال خواهد داشت: این امر تورم‌زا خواهد بود ــ در کوتاه مدت مانع انقباض پولی می‌شود، اما در کنار روند بهبود اقتصادی ضعیف احتمالی در دوران پساکووید به نگرانی‌ها مبنی بر وقوع رکود تورمی دامن خواهد زد ــ ترکیب رشد اقتصادی ضعیف و افزایش تورم موجب ویرانی بازارهای مالی خواهد شد.

توصیه به مردم آمریکا: اسلحه، طلا، نقشه فرار

این نویسنده در پایان مقاله خود به مردم آمریکا هشدار می‌دهد و می‌نویسد: چند کشور از جمله چین، روسیه، و ایران دلار را از معاملات خود کنار گذاشته‌اند و بسیاری از دیگر کشورها نیز از آنها تبعیت خواهند کرد. سلطه دلار آمریکا رو به پایان است و دنیا به سرعت در حال حرکت به سمت یک مسیر متفاوت است. نقل‌قولی از جرالد سلنت بنیانگذار مؤسسه پژوهشی ترندز و ژورنال ترندز همواره به ذهنم خطور می‌کند که سال‌ها به مردم آمریکا هشدار داده آماده مواجهه با آن چیزی شوند که در ادامه برایشان رقم می‌خورد. وی سه چیز را در این خصوص به مردم آمریکا توصیه کرده است: «اسلحه، طلا، نقشه فرار». توصیه من این است که اگر به طلا دسترسی ندارید نقره را انتخاب کنید. مواد غذایی و آب ذخیره کنید و جهت محافظت از خود و خانواده‌تان اسلحه تهیه کنید. فراتر از چارچوب‌ها بیندیشید و فکرتان را وسعت بخشید. به خود و خانواده‌تان فکر کنید و در کنار کسانی قرار گیرید که برای بقا برنامه دارند. کاری صورت دهید و از خودتان مراقبت کنید، زیرا دیر یا زود اقتصاد آمریکا از هم فرومی‌پاشد. این امری ناگزیر است. بعلاوه، رسانه‌های غالب اکنون دارند زنگ هشدار را به صدا درمی‌آورند و این مایه نگرانی است. هنوز برای آماده شدن وقت دارید. همین حالا شروع کنید.