سرویس ورزشی مشرق - در فوتبال حرفه‌ای یا شاید بتوانیم بگوییم فوتبال مدرن امروز روانشناسی واژه های مهم و ریشه دار است اما مدتی است که همین علم روانشناسی در جهان فوتبال و به‌طورکلی جهان ورزش به شاخه های مختلف تقسیم شده و مهم است که مدیر یک باشگاه و مقامات یک تیم ورزشی چه رویکرد و نگاهی به مسائل روحی و روانی داشته باشند. در واقع در فوتبال حرفه‌ای شاهد گذار از مرحله مشاوره و روانشناسی به مرحله مهم شناخت درمانی و روان درمانگری هستیم.

اغلب بازیکنان فوتبال به خصوص ستاره ها نیاز جدی به برنامه های منظم روان درمانگری و مشورت با نه یک مدیر برنامه دلسوز بلکه یک شناخت درمانگر حرفه ای دارند. در ادامه تحلیل رفتاری و شناختی زین الدین زیدان توسط روانشناس و روان پزشک باشگاه رئال مادرید مارکوس کارال را از نظر می گذرانید این تحلیل می‌تواند الگویی جالبی دست کم در حد یک ایده اولیه برای بها دادن به این مسائل در فوتبال ایران باشد:

یک روز قبل از بازی با سلتا متوجه شدم زیدان مثل همیشه نیست. حتی در مراسمی که به احترام مردم چین و فاجعه پیش آمده تحت عنوان شیوع ویروس کرونا برگزار شده بود به شدت دلهره داشت و منتظر بود تا این مراسم و ضبط تلویزیونی آن سریعاً تمام شود. زیدان مدام دست های خود را به هم می فشرد لب خود را می گزید و چشمانش مدام به این طرف و آن طرف پرتاب می شد. جلو رفتم و از او خواستم با آرامش بیشتری روی صندلی بنشیند و اگر مشکلی هست با من در میان بگذارد اما در پاسخ گفت اگر کارهای مهمتری داری به آنها برس و فعلاً با من کاری نداشته باش!
از زیدان بعید بود چنین رفتاری داشته باشد او بسیار محترم و مودب است و از نوع برخوردش ناراحت نشدم بلکه بیش از پیش برای او نگران شدم و دیگر مطمئن بودم که از داخل بسیار آشفته و پریشان است.

من یک روان درمانگر هستم و دوست ندارم در مسائل مدیریتی و محتوای برخی جلسات بین مقامات باشگاه و مربیان دخالت کنم اصولاً حق این کار را هم ندارم اما بالاخره نمی توانم مخاطب خود را در خلاء بررسی کنم و می دانم که او بسیار تحت فشار است هم از طرف هواداران و هم از طرف مدیرانی که آنها هم دنیای خود را دارند و نگران انتخابات آینده هستند.

زیدان در کنفرانس خبری پیش از بازی کلکسیونی از رفتارهای عجیب بود. مدام با بطری آب مقابل خود بازی می کرد و دو بار نزدیک بود آن را روی زمین بیندازد. غرور همیشگی را نداشت و البته تلاش می کرد این را پنهان کند و مثل گذشته با کمی فخر به خبرنگاران نگاه کند اما واقعاً از نگاه مخاطبان خود فراری بود. خستگی در صورتش را نمی توانست انکار کند و من هم تا جایی که ممکن بود اشتباهات رفتاری را به پای همان خستگی می گذاشتم.

به محض این که یکی از خبرنگاران درباره خانواده او پرسید در واکنش به این سوال حاشیه ای برآشفت و واقعاً از زیدان بعید بود که اینگونه با صدای بلند بگوید شما واقعاً خبرنگار هستید؟ 

به خاطر شغلم مجبور شدم کتبا در این خصوص به مدیریت باشگاه گزارش بدهم و بگویند که زیدان در شرایط مساعدی برای بازی مقابل سلتاویگو نیست اما مدیریت پاسخی به نامه من نداد و فکر کنم حتی آن را مطالعه نکرد. شب قبل از بازی خیلی نگران بودم چرا که جدا از روان درمانگری من هم یک هوادار دو آتشه رئال مادرید هستم. بازی آغاز شد و من که زیدان را از داخل اتوبوس باشگاه زیر ذره بین داشتم مطمئن بودم که حال خوبی ندارد. با کفش خود حداقل تا دقیقه دهم بازی مشغول له کردن چمن ها بود و حتی بازی را نمی دید.

به محض اینکه هیاهوی هواداران افزایش پیدا می کرد برمی گشت و روی نیمکت می نشست گویی از چیزی می ترسید و یا آستانه تحملش به شدت کم شده بود. مربی که یک بار با تیمش معجزه کرده و همه به بزرگی و اعتراف کرده‌اند اکنون با تیمش در صدر جدول لالیگا است و مدعی قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا محسوب می شود اکنون چنین مردی چرا باید تا این حد ترسیده باشد؟

زیدان در نیمه اول دو بطری کامل آب نوشید در حالی که اصلاً تشنه نبود و پیش از بازی در اتوبوس هم یک بطری آب کامل نوشیده بود فقط می خواست کارهایی انجام بدهد که به واسطه آنها نشان بدهد بسیار رفتار طبیعی دارد در حالی که رفتارش هرگز طبیعی نبود. زیزو بارها بر سر شاگردانش فریاد کشید و در سه مورد این فریادها کاملاً بی مورد بودند و وقتی بازیکنان به او نگاه می کردند او صورتش را برمی گرداند گویی کار مهمی با آنها نداشته و فقط می خواسته فریاد بزند! 

وقتی رئال مادرید دومین گل خود را دریافت کرد ویرانگری و ناتوانی تصمیم گیرانه در صورت زیدان موج می زد و این یکی از نادرترین لحظات دوستی من با زیدان بود هرگز او را اینگونه ندیده بودم.

فاجعه در کنفرانس خبری بعد از بازی تکمیل شد زو از تونل منتهی به کنفرانس خبری تا صندلی خود دو بار نزدیک بود به زمین بخورد. میکروفون خود را سه یا چهار بار به اشتباه خاموش و روشن کرد و پاسخ هایش آن قدر کوتاه و شاید توهین آمیز بود که خود خبرنگاران هم کمی نگران او شدند. از او بعید بود از خبرنگار اسپورت بپرسد این بار از شما خواسته اند چه سوالی بپرسی آیا بلد نیستی خودت سوال طرح کنی؟!

به عقیده من زیدان نیاز شدید به استراحتی  حداقل دو هفته ای دارد و البته در شلوغی لالیگا چنین چیزی غیرممکن است امیدوارم در فرصت کوتاهی که تا بازی بعدی داریم حداقل دو یا سه جلسه با او مشاوره داشته باشم تا هم به او کمک کنم خودش را پیدا کند و هم شاید او به من کمک کند تا از این ابهام عجیب خارج بشوم.