به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، آگاهی از موقعیت در صحنه نبرد از دیرباز یکی از مهمترین نیازهای پیشبرد عملیات بوده و امروزه روش های متعددی برای کسب اطلاعات لازم توسعه داده شده است. یکی از این راه ها بکارگیری وسایل پروازی به عنوان سکوی متحرک تصویربرداری است. اینکار به مرور باعث بوجود آمدن سامانه هایی برای تصویربرداری هرچه بهتر شده است که در اینجا به یک نوع از این تجهیزات اشاره می کنیم.
سکوهای تصویربرداری هوایی با توجه به استقرار بر روی هواگردها با مشکلات ناشی از تأثیر شرایط پروازی بر روی تصاویر ارسالی روبرو هستند. از اینرو تلاش های زیادی برای رفع این مشکلات شده است. بکارگیری پایدارسازهای ژیروسکوپی برای مستهلک کردن حرکت های ناخواسته وارد شونده به سامانه یکی از روشهای مؤثر است که سامانه های امروزی به آنها مجهز هستند. البته در نمونه های دریایی این سامانه های الکترواپتیکی نیز از این روش بهره برداری شده است.
با اضافه کردن امکاناتی که فناوری تحلیل تصویر در اختیار انسان قرار می دهد قابلیت های سکوهای تصویربرداری هوایی بسیار افزایش می یابد از جمله توانایی تشخیص خودکار اهداف تعریف شده و ردگیری اهداف ثابت و متحرک که این سامانه ها را به وسایل بسیار ارزشمندی تبدیل کرده است. همچنین کمک به هدفگیری سلاح ها و جهت گیری دوربین و سکو با توجه به حرکت های سر و حتی چشم کاربر نیز از امکانات نمونه های پیشرفته این سامانه ها است.
برای بررسی تأثیرات این سامانه در پرواز بالگرد در مأموریت شناسایی می توان به آسودگی بیشتر خلبان برای اجرای مانورهای پروازی با توجه به قفل کردن دوربین سامانه بر روی هدف و همچنین پوشش دادن منطقه وسیعتری با توجه به قابلیت زوم دوربین ها اشاره کرد. در پهپادها نیز در صورت ورود پرنده به جریانات جوی نامطلوب چنین سامانه ای باعث می شود تا کمترین تأثیرات و لرزش ها به دوربین منتقل شده و کیفیت مطلوب تصویر برداری حفظ شود. همچنین با قفل کردن دوربین سامانه بر روی منطقه یا هدف خاصی پرنده دارنده آن می تواند به تغییر مسیر در صورت لزوم اقدام کرده و یا در صورت ضرورت به پرواز در مسیر خاصی از بابت زیر نظر بودن هدف نگرانی نداشته باشد.
این ویژگی شاید در هواگردهایی مانند ایران-140 دریایی بسیار مفید باشد و حتماً نمونه ای از این سامانه ها را در هواپیمای مذکور خواهیم دید. چند نمونه از سامانه های پایدار شده در کشورمان ساخته شده است که از نظر قابلیتها و مشخصات عملکردی کاملاً با نمونه های خارجی قابل مقایسه هستند.در تصویر زیر یک سکوی پایدار شده ساخت شرکت های خارجی و تصویر گرفته شده از نمونه نصب شونده بر روی ادوات سطحی از آن را مشاهده می کنیم که تشخیص اهداف و قفل کردن روی یکی از آنها مشخص است.
در معرفی نمونه های داخلی ابتدا با سامانه ای که با نام «EOG» معرفی شده است آشنا می شویم. «EOG» يك سامانه پايدار شده ژيروسكوپي با دو محور پايداري است كه در مدل هاي مختلف طراحي و ساخته شده و بر روي بالگردهاي متعددي از جمله بل209 و 214 و 205، شينوك، ميل171 و ... و پرنده هاي بدون سرنشين مانند ابابيل نصب شده است.
نمونه های مختلف ایرانی
از ويژگي های آن می توان به بهره گيري از فناوري DIRECT DRIVE و ژيروسكوپ هاي بسيار دقيق اشاره کرد که دقت پايداري بالايي را حاصل نموده است. قابليت نصب دوربين هاي حرارتي سرد شونده و فاصله ياب ليزري eye safe و بکارگيري ردگير تصويري قدرتمند TR-SHZ، که آن هم از محصولات صنایع داخلی است از ويژگي هاي منحصر به فرد اين سامانه به شمار می رود. همچنين از پايدارسازي تصويري هم علاوه بر پايدارسازي ژيروسكوپي استفاده مي شود.
سامانه اپتیکی پایدار شده زیر بدنه بالگرد هجومی کبرا
به گزارش مشرق، كاربرد این سامانه نصب بر انواع پرنده هاي با و بدون سرنشين، نصب بر انواع شناورها و وسايل متحرك شناسائي به عنوان ابزار شناسایی و مراقبت هوايي و دريايي است. همچنین استفاده جهت لينك با سلاح و همراستايي با آن که روی بالگرد بل209 کبرا با موفقیت آ‍زمايش شده است و هدفگیری برای شليك در روز و شب باHelmet (کلاه پرواز خلبان) و قابلیت استفاده به عنوان سر جستجوگر(seeker) تصويري موشك نیز از جمله قابلیت های این سامانه است. مکانیابی اهداف، ردگیری خودکار اهداف و ارتباط با نمایشگر نقشه متحرک از دیگر قابلیت های آن است.
سامانه اپتیکی هماهنگ شده با کلاه خلبان بالگرد
در زمینه مشخصات فني آن می توان به پايداري ژيروسكوپي با دقت بالا در دو محور، قابليت نصب ماژولار دوربين هاي حرارتي سردشونده و غير سردشونده و فاصله ياب ليزري، جرم 15 تا 40 کیلو گرم بسته به امکانات اضافی و نوع دوربين، قطر کمتر از 450 میلیمتر و محدوده حركت 360 درجه افقي پيوسته و 220 درجه عمودي اشاره کرد.
سکوی هوایی پایدارشده ژیرسکوپی عقاب1
این سامانه یک مجموعه 300 میلیمتری کوچک از وسیله معرفی شده است که در دو محور به صورت ژیروسکوپی پایدار شده و پایداری تصویری بهتر از 0.5 میلی رادیان دارد و برای بالگردها و هواپیماهای بدون سرنشین در مأموریت نظارت بر مرز و میدان نبرد، شناسایی و جستجو و نجات به کار می آید. این سامانه یک دوربین پرقدرت با لنزی با قابلیت زوم نزدیک به 30 برابر را با یک دوربین جلونگر فروسرخ و یک مسافت یاب لیزری بکار می گیرد تا سامانه ای با کارکرد دوگانه روزانه و شبانه بوجود آید.
تصاویر معمولی و فروسرخ در نمایشگر نصب شده در کابین نمایش داده می شوند. نمادهای لازم برای استفاده بهتر از تصاویر در عملیات توسط یک پردازشگر سازنده این نمادها بر روی تصاویر قرار داده می شود.
تصاویر معمولی و فروسرخ در نمایشگر نصب شده در کابین نمایش داده می شوند. نمادهای لازم برای استفاده بهتر از تصاویر در عملیات توسط یک پردازشگر سازنده این نمادها بر روی تصاویر قرار داده می شود.
یک نمونه از سامانه های ایرانی که با دسته جهت دهی می شود
ویژگی های اصلی این سامانه نظارت روزانه و شبانه با کارایی بالا، حرکت 360 درجه در افق، جرم کم 15 تا 40 کیلوگرم، ارتباط داده ای با سامانه کنترل آتش، توانایی بهسازی تصویر، قابلیت تطبیق دادن تصاویر، توانایی ردیابی اهداف است.
از قابلیت های دیگر آن باید پردازشگر تصویر، ارسال بیدرنگ تصاویر به ایستگاه زمینی، ارسال و دریافت داده ها و ثبت کننده دیجیتال تصاویر و مسافت یاب لیزری تا برد حدود 20 کیلومتر را نام ببریم.
این سامانه توانایی دوران 100- تا 120+ درجه در بلندا، دمای کاری 20- تا 55+ درجه سانتیگراد، زوم اپتیکال 26 و زوم دیجیتال 12 برابر و کنترلی ساده برای دوربین داشته و امکان بکارگیری نمایشگرهای 5.8 تا 17 اینچی همراه آن وجود دارد.
نمونه دیگری از این نوع سامانه ها نیز با قطر 250 میلیمتر و جرم 13 تا 18 کیلوگرم، مسافت یابی لیزری 80 تا 10هزار متر و و برخی مشخصات یکسان با نمونه های معرفی شده در بالا که احتمالاً به دلیل استفاده از دوربین مشابه است توسط بخش خصوص تولید شده.
نمونه تولید شده در بخش خصوصی
بهره گیری از چنین سامانه هایی خصوصاً با قابلیت های افزوده در زمینه هدف گیری و ارتباط با سامانه کنترل آتش بر روی بالگردهای پرتعداد کشورمان علاوه بر هواپیماهای بدون سرنشین به افزایش قابل توجه کارایی این ناوگان و توانایی اجرای مأموریت های متنوع در شرایط مختلف انجامیده است که حاصل تلاش متخصصان داخلی کشور و عزم آنان برای دستیابی به بهترین سامانه ها است.
