سرویس جهان مشرق- در حالی که ائتلاف ضد قطری به رهبری عربستان اقدام به صدور اولتیماتوم ۱۰ روزه‌یِ ۱۳ ماده‌ای بر علیه قطر کرده است، کارشناسان معتقدند که این حرکت قطعا از همکاری و برنامه مشترک اسراییل و عربستان نشات می‌گیرد و می‌تواند خاورمیانه را درگیر جنگی کند که تبعات آن بسیار وحشتناک است.

«آمریکن هرالد تریبیون» در مقاله‌ای به قلم «مروا عثمان» نوشت: اخیرا خبر روزنامه انگلیسی تایمز گوش‌های توجه کشورها را نسبت به همکاری اسراییل و عربستان تیز کرده است. تایمز مدعی شده که هر عربستان و اسراییل تصمیم دارند که مناسبات اقتصادی وسیعی را با هم داشته باشند. گزارش‌های اخیر بیانگر دیدارهای مستمر مقامات اطلاعاتی-امنیتی دو طرف در زمینه تقویت روابط امنیتی نیز می‌باشد.

روابط بین آل سعود و صهیونیست‌ها از زمان سقوط «حسنی مبارک» در مصر قوی‌تر شد. سعودی‌ها، پیوسته مبارک را به عنوان متحد قوی خود بر علیه ایران و اخوان‌المسلمین می‌دانستند. شاید، هیچکس به اندازه اسراییل از کودتای ژنرال «عبدالفتاح السیسی» بر علیه «محمد مُرسی»، به تعلیق در آمدن قانون اساسی توسط ژنرال کودتاچی، و کوتاه شدن دست اخوان از صدر قدرت سیاسی مصر خوشحال نشد. السیسی، حماس را به بی‌ثبات کردن مصر متهم کرد و اسراییلی‌ها خرسندتر شدند. آنها حتی از این همه ابا نکردند که بر همگان روشن شود که ژنرال‌های مصری با حمایت اطلاعاتی اسراییل و همراهی عربستان و امارات موفق به کودتا شدند.

آل سعود خنجر از پشت بر مرسی فرود آورد

موساد (سازمان اطلاعاتی رژیم صهیونیستی) و استخبارات (سازمان اطلاعاتی عربستان) نهایت همکاری را به کار بستند و در حین اینکه مراحل سقوط دولت مرسی را پیش می‌رفتند، ترتیبات خرابکاری و کارشکنی علیه توافق هسته‌ای ایران را مهیا می‌کردند. عربستان، بیشترین هزینه مالی را برای حمایت از اسراییل بر علیه توافق هسته‌ای ایران کرد.

منابع غربی به روزنامه تایمز گفته‌اند که در حال حاضر و در آغاز کار برادری بین عربستان و اسراییل، دامنه همکاری محدود است و فقط شامل استفاده شرکت «اِل عال» اسراییل از منطقه هوایی عربستان، ورود شرکت‌های اسراییلی به حوزه خلیج فارس، و برقراری خطوط مستقیم تلفن بین اسراییل و عربستان می‌شود.

این شواهد به ما می‌گوید می‌توان در آینده نزدیک انتظار داشت که عربستان تصرف ناحق و غیرقانونی اراضی اشغالی فلسطین را کاملا مشروع بداند. حال، سوال بزرگ این است که چرا باید این دو به یک اتحاد تاریخی برسند؟ پاسخ مشخص است. عربستان و اسراییل، طی سالیان اخیر گرفتار یک چیز بوده‌اند: «اضطراب». واکنش عربستان و اسراییل طی این چند سال نسبت به وقایع آنقدر مشابه به هم بوده که گویی از یک اتاق فکر و آبشخور تغذیه می‌شده‌اند. هر دو به شدت نسبت به سرزمین‌هایی که بر آن تسلط دارند خشن عمل کرده‌اند. اسراییل در اراضی اشغالی فلسطین را قلع و قمع کرده و عربستان  در منطقه شیع‌نشین «قطیف» سرکوب و کشتار کرده است. هر دو گمان می‌کنند که برای تامین امنیت خود باید به کشورهای هم‌مرزشان مثل لبنان و یمن حمله کنند و یا اینکه جنگ نیابتی و کودتا در کشورهایی چون عراق، سوریه، مصر، لیبی، و سودان راه بیاندازند. دشمنان و رقبای اصلی آنان شامل ایران، ترکیه، قطر، حماس در غزه، حزب الله در لبنان و سوریه، و اخوان‌المسلمین در جای و جای منطقه می‌شوند. اتفاقا متحدین مشترکی نیز دارند که شامل آمریکا و انگلیس می‌شوند. پس می‌توان گفت که پیمان دوستی و اتحاد عربستان و اسراییل، با خون فلسطینیان مظلوم امضا می‌شود.

وزرای خارجه عربستان و رژیم صهیونیستی که در کنفرانس امنیتی برلین طبق برنامه‌ای از قبل تعیین‌شده نهایت ایران‌ستیزی را نشان دادند

دو طرف، ممکن است که روابط دیپلماتیک با هم نداشته باشند اما دارای دیپلماسی مشترک برای ضر به زدن به یک دشمن قدرتمند مشترک هستند: «ایران». در سال ۲۰۱۶ بود که «انور اشکی» ژنرال سابق سعودی به دیدار مقامات اسراییلی در اراضی اشغالی رفت. بهانه دیدار وی، پیشبرد «طرح ابداعی صلح عرب» بود اما در واقع چیزی که برای همگان نمایان شد، توافق بر سر مقابله با قدرت منطقه یعنی ایران بود.

ایران؛ بزرگ‌ترین بهانه برای اتحاد عربستان و اسراییل

این شکاف عظیم میان شیعیان و اهل سنت در خاورمیانه که در حال حاضر وجود دارد، بیشترین ضربه را به این منطقه خواهد زد. به جرات می‌توان گفت اصلی‌ترین دلیل دشمنی عربستان با ایران همین است. عربستان، خود را ریش‌سفید جهان اسلام می‌داند و شیعیان را کافر. ایران، دارای اکثریت شیعه در جهان است و طبیعی است که سعودی‌ها، ایرانیان را اصلی‌ترین دشمن خود بدانند. در این رهگذر، دشمنان ایران را دوست و دوستان ایران را دشمن می‌پندارد. و حالا چون ایران از فلسطین حمایت می‌کند، حتی فلسطین را که دارای اکثریت سنی است دشمن می‌داند و چشمم را بر روی جنایت‌های صهیونیست‌ها بر علیه آنان بسته است. مشخصا قدرتمندتر شدن ایران در منطقه، اصلا باب خرسندی سعودی‌ها نیست و خشم آنان را به همراه داشته است.

ترامپ؛ کاتالیزور اتحاد اسراییل و عربستان

ترامپ نیز در سفرش به خاورمیانه، با  دو متحد جدید دیدار کرد و به شدت نسبت به ایران رفتاری تهاجمگرایانه نشان داد. سپس، در دیدار با نتانیاهو، به شدت اقدامات ضدبشری صهیونیست‌ها را مورد تمجید قرار دارد و عملا ۲ میلیون فلسطینی محصور در بزرگ‌ترین زندان هوای باز جهان به نام «غزه» را تمسخر کرد. اسراییلی‌ها می‌خواستند که ترامپ به همراه «محمد بن سلمان»، بر روی کلیدواژه «بزرگ‌ترین حامی تروریسم» تکیه کنند و ایران را به دائما به این لقب بخوانند و با این عمل، تفاوت حمایت از گروه مقاومت‌گر همچون حزب الله را با گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی همچون داعش و القاعده از بین ببرند. این خیلی مهم است که بدانیم در طی چند سال اخیر، ایران درست برعکس عربستان، حتی در یک حمله تروریستی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، و یا اروپا و آمریکا، ودیگر نقاط جهان مشارکت نداشته است. در واقع، سرکرده گروه‌های تروریستی جهان یعنی القاعده و داعش، که وهابی یا سنی هستند، در دشمنی کامل با ایران قرار دارند.

دیدار ترامپ با خاورمیانه با دیدارهای روسای جمهور سابق آمریکا تفاوت داشت. این بار، تمرکز کامل بر ایران بود. گویی مثلث آمریکا-اسراییل-عربستان برنامه وسیعی برای مقابله با ایران دارند. پیوسته در سال‌های اخیر اگر گفته می‌شد که کشورهای شورای همکاری خلیج فارس با رهبری عربستان تصمیم به نزدیک شدن به اسراییل دارند، بالفاصله مقامات این کشورها و مقامات اسراییلی تکذیب می‌کردند. اما این بار اینگونه نشد و آنها تایید هم کردند.

خاورمیانه را نگاه کنید: عضویت سوریه در اتحادیه عرب به حالت تعلیق درآمده است؛ عراق، اکنون بیش از هر زمان دیگر متحد ایران است؛ لیبی در حال تجزیه است؛ یمن در زیر باران حملات سعودی‌ها قرار دارد؛ اردن و مصر کورکورانه به دنبال عربستان حرکت می‌کنند؛ لذا، عادی‌سازی روابط بین عربستان و اسراییل چندان برای کشورهای حوزه خلیج فارس قابل قبول نیست. شاید آنها در این شرایط مجبور به پذیرش اقدامات تند عربستان باشند اما قطعا هضم اسراییل برایشان سنگین است و به همین جهت، عربستان در مسیری قرار گرفته که کاریزمای خود رهبری خود در جهان اهل سنت را از دست می‌دهد. فلسطین هم کاملا بیش از سابق در جبهه حمایت ایران و حزب الله قرار می‌گیرد. 

پایگاه خبری-تحلیلی اسپوتنیک هم در گزارشی به موضوع تنش‌های اخیر بین عربستان و قطر و تبعات مربوط به آن پرداخت: در روزهای اخیر، امارات، بحرین، مصر به رهبری عربستان اولتیماتوم ۱۳ ماده‌ای را ارائه داد و قطر را موظف دانست که به آنها عمل کند. طبق این اولتیماتوم، دولت دوحه موظف است که روابط خود با ایران را قطع نماید، پایگاه نظامی ترکیه در خاک خود را تعطیل کند، و فعالیت شبکه الجزیره و متعلقات‌اش را متوقف نماید. همچنین، طبق این اولتیماتوم، قطری‌ها موظف‌اند که آشکارا به روابط خود با کسانی که عربستان تروریست‌ می‌داند اذعان کنند و به آن پایان دهند و علاوه بر این، ضرر و زیان مالیاتی مربوطه را پرداخت نماید. قطر نیز این درخواست‌ها را غیرمشروع و غیرواقعی خوانده و درخواست بازبینی در آنها را داده است.

اما «کنستانتین تروتسف» مدرس دانشگاه و تحلیلگر برجسته روسی معتقد است که شرایط کنونی حول قطر، بسیار به وقوع یک مناقشه نزدیک است. او می‌گوید: «شرایط کنونی بسیار وخیم است. در قطر در شرایط بسیار سنگین تصمیم‌گیری قرار دارد. به خوبی می‌داند این یک اولتیماتوم جدی است اما از طرفی نمی‌تواند با مفاد اولتیماتوم سازگار باشد چرا که اقتدار و حاکمیت ملی خود را زیر سوال می‌برد. آنگاه دیگر شرمساری ناشی از آن از تحریم شدن و قطع روابط دیپلماتیک با سایر کشورهای عرب برای قطر سنگین‌تر است. اکنون بر لبه تیغ جنگ در خاورمیانه قرار گرفته‌ایم. به اعتقاد من، انجام سه شرط مهم این اولتیماتوم برای قطر تقریبا غیرممکن است: قطع روابط با ایران، بستن پایگاه نظامی ترکیه، و تعطیل کردن الجزیره. الجزیره که یک قطب اطلاعاتی تمام‌عیار برای قطری‌هاست که تعطیل کردن آن دو خطر عظیم مالی و اعتباری برای دوحه دارد. من خیلی بعید می‌دانم که «شیخ تمیم» و دولت‌اش با این سه شرط کنار بیایند».

کنستانتین تروتسف

اکنون در شرایطی که عربستان، مصر، امارات، و بحرین تیغ تیز گزینه نظامی را به سمت قطر گرفته‌اند، کویت و عمان اعلام بی‌طرفی کرده‌اند اما این اصلا نمی‌تواند خطر بروز یک جنگ را کاهش دهد. این در حالی است که میانجیگری ایران عملا به خاطر نفرت عربستان و شرکایش از ایران کاربردی ندارد و ائتلاف ضد قطری، به میانجیگری ترکیه و کویت هم اهمیتی قائل نشده‌اند.

انتظار می‌رود که طبق نظر و تحلیل کارشناسان، با توجه به موضع محکم قطر در قبال دیدگاه‌هایش و رویکردی که سعودی‌ها در کنار صهیونیست‌ها نسبت به منطقه اتخاذ کرده‌اند، بحران بین قطر و عربستان به همین سادگی رفع نشود و هر گونه واکنش ناپخته و احساسی نسبت به تحریکات ائتلاف عربستان-اسراییل- آمریکا منجر شود به آنچه که این ائتلاف جنگ‌طلب می‌خواهد.

منابع:

http://ahtribune.com/politics/۱۷۳۳-allies-israel-saudi.html

https://sputniknews.com/middleeast/۲۰۱۷۰۶۲۵۱۰۵۴۹۵۵۸۹۹-saudi-ultimatum-qatar-crisis/