سرویس جهان مشرق - دانلد ترامپ رییس جمهور آمریکا که نمونه ملموس مفهوم «دولت عمیق» است، در اولین سفر خارجی خود به دیداری رژیم توتالیتر آل سعود رفت. تحلیلگران معتقدند سرمایه‌گذاری عظیم سعودی‌ها آنقدر برای دولت ترامپ اهمیت دارد که اولین سفر رییس جمهور آمریکا به آنها اختصاص یافت. از دیگر مباحث بسیار مهمی که بین دو طرف مطرح شده، مسئله ایران و چگونگی با مقابله با کشور ماست.

دانلد ترامپ اخیرا اولین سفر خارجی خود را به کشوری اختصاص داد که نمود بارز صدور سلفی‌گری و تفکر جهادی به غالب نقاط جهان است. ترامپ که شعارهای ضد اسلام‌اش در کارزار انتخاباتی موجب اعتراض تمامی فعالان حقوق بشر شد و با همین دستاویز آرای هواداران نژادپرست‌اش را بدست آورد، قرابت زیادی را در دیدار با کشوری که فقط نام مسلمان به خود دارد و در باطن دشمن درجه یک اسلام است نشان داد. عربستان سعودی را می‌توان به جرات می‌توان فعال‌ترین کشور دنیا در نقض حقوق شهروندان، دشمنی با فرهنگ و تمدن، و صورت دادن کشتارهای جمعی -خاصه در یمن- دانست.

عربستان در کمال وقاحت انکار می‌کند که بزرگ‌ترین حامی تروریسم در دنیاست و بلامنقطع در هر کشور سنی‌مذهب و حوزه‌های تفکر اهل سنت دخالت کرده و دیدگاه سلفی‌گری را وارد مبانی مذهبی آن‌ها می‌کند. همچنین، اقدامات تروریستی بی‌شماری را در کشورهای شیعه‌مذهب شکل می‌دهد و بیش از همه، به ناآرامی‌های منطقه و کشتار میلیون‌ها انسان کمک کرده است. عربستان، به شدت بر روی برنامه تفرقه‌افکنی در بین شیعه و سنی تمرکز کرده و مهم‌ترین دلیل این حجم از خرابکاری را رقابت با ایران که حریفی به مراتب قدرتمندتر از آن است می‌داند و در این میان بزرگ‌ترین ابزار خود را حمایت آمریکا می‌داند (از اینجا بخوانید).

یکی از مهم‌ترین دلایل سفر ترامپ به عربستان را باید نیاز دولت وی به سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های تعطیل‌شده آمریکا و احیای دوباره آنها دید. صنعت در آمریکا خوابیده، زیرساخت‌ها صدمه دیده، ترامپ قول احیا و ترمیم داده، و برای اینکه بتواند جایگاه ۴ سال دیگر خود را تضمین نماید، عمل به وعده‌ها لازم است. علاوه بر این، سود عظیمی از توافق با سعودی‌ها، روانه جیب ترامپ و اطرافیان‌اش می‌شود. به هر حال، یک تاجر یک تاجر است حال چه در قامت رییس جمهور چه در قامت یک فروشنده.

یکی دیگر از برنامه‌های این سفر، تشکیل ائتلاف بین «ناتو» و «شورای همکاری خلیج فارس» جهت عرض اندام در مقابل قدرت نظامی ایران در منطقه است. شکل قضیه، تشکیل ائتلاف علیه داعش است اما چگونه می‌شود نظام‌هایی را که خود در منطقه تشکیل‌دهنده و حامی بزرگ داعش و جبهه‌النصره هستند را نابودکننده آنها دانست؟ بسیاری از تحلیلگران قویا معتقدند که تشکیل ائتلاف متشکل از ناتو و شورای همکاری خلیج فارس یعنی خیز برداشتن علیه ایران.

نشستی که رهبران ۵۰ کشور جهان عرب و حتی کشورهای غیر عرب منطقه به میزبانی عربستان و ریاست آمریکا در آن حضور داشتند، خالی از وجود ایران و وسوریه بود. این نشست برای عرب‌ها و در راس آنها عربستان که ید طولایی در خصومت با ایران دارند، نشستی بسیار مهم است. قرار است که طبق برنامه پیش‌رو، ناتوی عربی در مقابل قدرت ایران در منطقه قد علم کند. اوضاع به طرز معکوس و عجیبی، وارونه است. بقول «پپه اسکوبار» --تحلیلگر راشاتودی- اگر از هر دانه شن‌ صحرای کبیر عربستان بپرسید که به نظرت حامی اصلی گروه‌های تروریستی سوریه و منطقه کیست؟ پاسخ می‌دهد: «عربستان». این در حالی است که تمامی تلاش‌های نشست پیش رو بر این است که ایران را بزرگ‌ترین حامی تروریست جلوه دهد و صفی از متحدان را در مقابل ایران قرار دهد. ایرانی‌ها هم به خوبی می‌دانند که ژنرال «جیمز متیس» و ژنرال «هربرت مک مستر» به عنوان وزیر دفاع آمریکا و مشاور امنیت ملی این کشور، هر دو دارای سابقه حضور در عراق بوده‌اند و ایران را «شیطان» می‌دانند و از هر تلاشی برای تشکیل ائتلاف ضد ایرانی توسط اعراب دریغ نمی‌کنند.

استقبال از ترامپ در فرودگاه ریاض

جبهه‌النصره که کاملا از آغوش اسراییل بیرون آمده و داعش هم وقتی در «بلندی‌های جولان» نیروهای اسراییلی را مورد هدف قرار می‌دهد، به ساعاتی پس از تهدید «موشه یعلون» -وزیر سابق دفاع رژیم صهیونیستی- نمی‌رسد که رسما عذرخواهی می‌کند. داعش کاملا در خدمت اهداف اسراییل در «سیراق» (سوریه و عراق) است: ضعیف نگاه‌داشتن کشورهای عربی، درگیری در جنگ مداوم، و تجریه آنها.  این دقیقا همان هدف «دولت عمیق» آمریکاست حالا چه با ترامپ چه بدون ترامپ. مجموع خریدها و قراردادهای نظامی عربستان در قبال آمریکا که برای عربستان رقم حیرت‌آور ۴۶۰ میلیارد دلار (۱.۷۴۸.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ تومان) رقم خورده است، در راستای همین هدف اسراییل و آمریکاست. قرار است که ۱۱۰ میلیارد دلار نقدا پرداخت گردد و ۳۵۰ میلیارد دلار هم در بازه زمانی ۱۰ سال. پس، آمریکا حالا حالاها قصد دوشیدن گاو نُه مَن شیرده خود را دارد.

در یک سوی قضیه، واشنگتن، آل سعود، اسراییل، و «شورای همکاری خلیج فارس» (GCC) -که حاضر است به قیمت فدا کردن فلسطینی‌ها، یک قرارداد با تل آویو داشته باشد- را داریم و در سوی دیگر، ایران، سوریه، و روسیه را. گمان می‌کنید این هزینه وحشتناکی به آل سعود به قیمت فشار بسیار زیادی که به اقتصادش وارد می‌شود متحمل شده برای چه بوده؟ پاسخ این است که به شدت به «مراقبت و محافظت از سوی آمریکا» نیاز دارد. پیوند جدید، پیوند بین «ابوترامپ الآمریکی» و «محمد بن سلمان» که یک جنگ‌طلب واقعی‌ست، پیوندی شوم است که سر از دشمنی‌های فراوان دیگر شاهزاده‌های آل سعود بر سر جنگ قدرت با ولیعهد جاه‌طلب درمی‌آورد و آمریکا هم در این میان نفع مالی عظیم خود را برده است.

عربستان یک «دولت‌ رانتیِر» پست‌ضمیر است با بافتی بدوی و فرهنگ پدرسالارانه. طبق آخرین آمار، دارای جمعیت ۲۶ میلیون نفری است که ۱۸ میلیون آن فعال هستند. ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار کارگر مهاجر دارد که دست کم ۲ میلیون نفر آن غیرقانونی بودند. پس در عمل، ۸ میلیون سعودی در بازار کار وجود دارد که آن هم فقط ۴۱ درصد از تمام وقت کاری خود را خروجی می‌دهند. محمد بن سلمان، سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ را برای قطع وابستگی عربستان به نفت در نظر دارد و چشم امیدش به کشورهای خارجی -خاصه آمریکا- است. در این مسیر، آل سعود باید دستمزدهای پرسنل دولتی را کاهش دهد، یارانه‌های انرژی را کاهش دهد، قطعات زمین اطراف مکه را حراج نماید، و در نهایت ۵ درصد از سهام شرکت آرامکو را بفروشد که البته همه این کارها صورت گرفته است. اکنون نیز امید دارد که بتواند بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در پروژه‌های انرژی هسته‌ای و انرژی خورشیدی هزینه کند.

همرقصی ترامپ پای پول سعودی‌ها

اما سوال این است که با توجه به ولخرجی‌های بی‌مبالات‌گونه شاهزاده‌های سعودی و در راس آنها خود ولیعهد که در تابستان سال گذشته در تعطیلاتش در «کوت دازور» در طی چند ساعت کشتی تفریحی «یوری شفلر» میلیاردر روسی را به ارزش ۵۵۰ میلیون یورو خرید، چگونه می‌شود که چنین سندی تحقق یابد؟ ولی‌عهد دیوانه سعودی، یمن را همچون ویتنام خود دیده و به گزارش سازمان ملل، جاه‌طلبی وی موجب گرسنگی ۱۷ میلیون انسان که در میان آنها ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار زن حامله است شده است.این در حالی است که ترامپ کاملا حامی وی در تجاوز به یمن است.

شاید بتوان بهترین تعریف در مورد داعش را از زبان «کامل داوود» نویسنده الجزیره‌ای شنید: «داعش یک مادر دارد و آن هم حمله به عراق است ... اما پدر آن، کسی نیست جز صنعت تولید ایدئولوژی عربستان». آل سعود و داعش دو روی یک سکه تفکر جهادی توتالیتر هستند و دعوت از ترامپ بابت مقابله با داعش چیزی نیست یک شوخی مضحک. آل سعود، پیوسته به غربی‌های حریص تکیه کرده و نمونه‌های تاریخی متعددی دارد که از آن دست می‌توان به توافق بین «روزولت-ملک سعود» اشاره کرد. برای تحقق این امر، نیاز به یک تاکتیک انحرافی است. برای همین است که محمد بن سلمان در گفتگو با العربیه گفت: «ما جنگ اصلی را در ایران می‌خواهیم و از پا نمی‌ایستیم». ولیعهد عربستان چندی بار از اینکه ایران قصد تصرف مکه را دارد سخن گفته و می‌خواهد این ایران‌هراسی در مسیر استفاده از سناریوهای سازمان CIA‌ قرار دهد. هم‌اکنون، آل سعود به شدت از نفوذ ایران در سوریه، لبنان، و یمن هراسیده است.  

کامل داود نویسنده و روزنامه‌نگار الجزایری

ولیعهد سعودی در دیدار با ترامپ سخن از جنگ در خاک ایران کرده و این را به جرات می‌توان یک «شکرخوری» آشکار دانست. ترامپ نیز قطعا به چنین گزینه‌ای وقعی نمی‌نهد و به دلیل احتیاج شدیدش به ایران و روسیه جهت تکمیل فرایند صلح در سوریه، دست کم تا حصول صلح ایران را قلقک نمی‌دهد. آمریکا، «اکنون» را در نظر گرفته؛ اکنون باران نزول پول است و هیچکس به اندازه «ابوترامپ الامریکی» زبان کسب پول از طریق تجارت جنگ نیابتی را نمی‌فهمد.

ترامپ و محمد بن سلمان ولیعهد عربستان

منابع:

https://sputniknews.com/columnists/۲۰۱۷۰۵۲۰۱۰۵۳۸۱۱۷۹۷-abu-trump-al-amriki/
https://www.washingtonpost.com/politics/trump-gets-elaborate-welcome-in-saudi-arabia-embarking-on-first-foreign-trip/۲۰۱۷/۰۵/۲۰/۶۷۹f۲۷۶۶-۳d۱d-۱۱e۷-a۰۵۸-ddbb۲۳c۷۵d۸۲_story.html?utm_term=.f۷۷c۶a۴۴۱۹۱۸
http://www.politico.com/gallery/۲۰۱۷/۰۵/۲۰/trump-in-saudi-arabia-۰۰۲۴۳۷?slide=۱۲
http://www.politico.com/story/۲۰۱۷/۰۵/۲۰/donald-trump-saudi-arabia-visit-۲۳۸۶۳۸
https://www.bloomberg.com/news/articles/۲۰۱۷-۰۵-۲۰/aramco-to-sign-۵۰-billion-in-deals-with-u-s-companies-today/
https://www.theguardian.com/us-news/۲۰۱۷/may/۲۰/trump-visit-hailed-by-saudi-leaders-as-reset-of-regional-order