با توجه به اینکه قرار است خدمات دقت بالای سامانه مکان یاب ماهواره ای بیدو چینی در اختیار ایران قرار بگیرد، این توانایی را می توان در بخش نظامی در مسائلی مثل هدایت موشک ها، هواپیماهای نظامی و همچنین پهپادها استفاده کرد و دقت آنها را افزایش داد.

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، بحث مسیر یابی و یافتن مقصد مورد نظر از دیرباز یکی از بزرگترین چالش های بشری بوده است. استفاده از ستارگان، علامت دادن با دود به یکدیگر، نقشه برداری، عکاسی هوایی و امروزه نیز مکان یابی ماهواره ای از راه های مورد استفاده برای این امر به شمار می آید.

امروزه مسیر یابی ماهواره ای بهترین روش برای این منظور است که چند سامانه جهانی مثل جی پی اس آمریکایی، گلوناس روسی و بیدو چینی از جمله اصلی ترین سیستم ها در این بخش به شمار می روند. بر اساس اخبار جدید اعلام شده، قرار است که شرکت صا ایران فناروی های مربوط به سیستم مکان یاب ماهواره ای بیدو را به ایران وارد کند. ایستگاه های زمینی و برپایی مرکز جمع آوری اطلاعات فضایی نیز از جمله دیگر بخش های مربوط به این طرح است.

هدایت ماهواره ای؛ زایده جنگ سرد

بحث هدایت ماهواره ای در دهه 1960 میلادی با سامانه TRANSIT مخصوص نیروی دریایی آمریکا آغاز شد. ارتش آمریکا برای هدایت زیردریایی ها، هواپیما و موشک های خود نیاز به سیستم هدایت و مسیر یابی ماهواره ای داشت و در این راه میلیاردها دلار هزینه شد. با افزایش حجم سلاح ها و همچنین نیاز به بیشتر کردن دقت در این جنگ افزارها برنامه سامانه مکان یاب جهانی که به اختصار جی پی اس نامیده می شود در آمریکا کلید خورد.

با توجه به هزینه بالایی که دولت آمریکا برای این سامانه پرداخته بود و همچنین حساسیت های بالای آن، در ابتدا استفاده غیر نظامی از آن مطرح نبود. پس از وقوع فاجعه ساقط شدن هواپیمای مسافربری کره جنوبی بر فراز حریم هوایی جزیره ساخالین شوروی سابق، رونالد ریگان رییس جمهور وقت آمریکا اجازه استفاده از این سامانه برای مصارف غیر نظامی را صادر کرد.

در حال حاضر 31 فروند ماهواره مربوط به سامانه جی پی اس در حال گردش به دور کره زمین هستند و در بسیاری از بخش های نظامی و غیر نظامی از هدایت موشک های کروز گرفته تا مسیر یابی در ترافیک شهری را بر عهده دارند. البته دقت و قدرت سیگنال های جی پی اس برای استفاده غیر نظامی در مقایسه با نمونه غیر نظامی کاهش یافته است.

ایران با کمک اژدهای شرقی صاحب مکان یاب ماهواره ای می شود+عکس
نمایه گرافیکی از سامانه جی پی اس

سامانه گلوناس روسی هم به نوعی مسیری شبیه به جی پی اس آمریکایی را طی کرد. اولین ماهواره های شوروی سابق برای هدایت زیردریایی های حامل موشک بالستیک ساخته شد. روسها هم در دهه 1960 و 1970 به دنبال افزایش سطح پوشش ماهواره ای خود برنامه "گلوناس" را آغاز کرده و در دهه 1980 میلادی چندین ماهواره را به فضا پرتاب کردند.

در زمان فروپاشی شوروی سابق، روسها هنوز موفق نشده بودند پوشش کامل کره زمین را بر قرار کنند.

ایران با کمک اژدهای شرقی صاحب مکان یاب ماهواره ای می شود+عکس
ماهواره گلوناس روسی

بعد از فروپاشی شوروی ،مدتی به دلیل مشکلات اقتصادی این برنامه با مشکل رو به رو شد و تعداد ماهواره ها نیز کاهش یافت. در نهایت در سال های اخیر و با بهبود وضعیت اقتصادی این کشور و به دلیل توجه خاص شخص ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه، برنامه گلوناس شتاب گرفته و در حال حاضر با 29 ماهواره مربوط به سامانه گلوناس در جو زمین در حال گردش هستند.

روسیه چند سالی است که خدمات مربوط به بخش غیر نظامی با استفاده از گلوناس را نیز آغاز کرده است.

سامانه چینی بیدو: اژدها وارد می شود

کشور چین با توجه به رشد چشم گیر اقتصادی در سالهای اخیر و افزایش نیاز به یک سامانه مکان یاب ماهواره ای بومی برنامه بیدو (beidou -北斗) را آغاز کرد. چینی ها بین سال های 2000 الی 2003 میلادی با استفاده از 3 ماهواره آزمایشی این طرح را آغاز کرد.

در ادامه، پوشش کامل برای سرزمین چین و کشورهای همسایه بدست آمده و در نهایت بنای چینی ها بر بدست آوردن پوشش جهانی بیدو در سال 2020 است. نسل قدیمی تر این ماهواره ها با عنوان بیدو – 1 شناخته می شدند و نسل جدیتر به عنوان بیدو – 2 .

ایران با کمک اژدهای شرقی صاحب مکان یاب ماهواره ای می شود+عکس
شمایه عملکرد سامانه بیدو

در حال حاضر 20 ماهواره از سری بیدو در فضا به سر می برند و جدید ترین مدل از این ماهواره هم در مارس سال جاری میلادی به فضا پرتاب شد که از این مدل جدید 17 ماهواره به فضا پرتاب می شود. همانطور که اشاره شد، در حدود سال ‌۲۰۲۰ سیستم بیدو تکمیل خواهد شد و با پوشش جهانی ۳۵ماهواره‌ای به ارائه خدمات ادامه خواهد داد و کاربران در سراسر جهان می‌توانند از دو نوع خدمات کیفیت بالا، از جمله خدمات ویژه نیازمند به مجوز و خدمات آزاد بهره‌مند شوند.

خدمات آزاد رایگان بوده و دقت ۱۰متر برای موقعیت‌یابی، سرعت ۰.۲متر در ثانیه و زمان‌بندی ۲۰ نانوثانیه‌ای را ارائه می‌کند. اما سرویس ویژه، دقت بالاتر و قابلیت اطمینان بیشتری دارد که در دسترس کاربران مجاز قرار می‌گیرد.

در بحث دقت سامانه بیدو هم مثل سایر سامانه های به کار رفته در دنیا، در مدل های نظامی و غیر نظامی تفاوت دارد. همان گونه که گفته شد، دقت در گونه رایگان غیر نظامی در حدود 10 متر بوده و این در حالی است که این عدد برای مدل نظامی، 10 سانتی متر است. در حال حاضر نیروهای مسلح چین و پاکستان تنها کاربران نظامی سامانه بیدو هستند.

ایران و هدایت ماهواره ای

در حال حاضر در کشور ما استفاده از سامانه های هدایت و مکان یابی ماهواره ای، عمدتا جی پی اس، آمریکایی عمومیت پیدا کرده است. اتوبوس های بین شهری، هواپیماهای مسافربری، کشتی ها و مسیریاب های درون شهری از جمله سیستم هایی هستند که به صورت روزانه برای مسیر یابی و یا اموری مثل کنترل سرعت در آنها از سیستم جی پی اس استفاده می کنند.

با توجه به وضعیت روابط خاص ایران و آمریکا، خدمات ویژه و دقیق جی پی اس در ایران قابل دسترسی نیست و به احتمال فراوان این امکان وجود دارد که در صورت بروز هر گونه شرایط اضطراری در کشور، خدمات موجود نیز قطع شود.

ورود رسمی بیدو به ایران با کمک صا ایران

طبق اعلام رسمی شرکت صا ایران که اگرچه زیرمجموعه ای از وزارت دفاع کشورمان محسوب می شود اما در حوزه ارائه خدمات عمومی نیز مشغول فعالیت است، فناوری و پیاده‌سازی فنی سامانه ناوبری فضایی بیدو با امضای تفاهم نامه بین ایران و چین و با نمایندگی این شرکت  به کشورمان وارد خواهد شد.

با وارد شدن این سامانه به ایران و ورود فناروی های آن به کشور و راه اندازی ایستگاه های کنترل کننده و دریافت اطلاعت ماهواره ای که از جمله مفاد ذکر شده در این قرارداد است، امکانات بسیار زیادی برای کشور چه در بخش نظامی و چه غیر نظامی ایجاد خواهد شد. اولا که چینی ها اعلام کردند که بخشی از خدمات غیر نظامی خود را در این بخش به صورت رایگان در اختیار مردم دنیا قرار خواهد داد. در حقیقت به نسبت جی پی اس آمریکایی نیز خدمات بیدوی چینی ارزان تر و به صرفه تر خواهد بود.

همچنین با توجه به ورود فناروی های مربوط به این سامانه به ایران و بومی سازی آن و همچنین روابط بسیار نزدیک پکن و تهران احتمال قطع شدن خدمات بیدو و یا بروز مشکل در آن بسیار کمتر از جی پی اس آمریکایی است.

با توجه به اینکه صا ایران اعلام کرده است که "تاکنون آمریکا به عنوان کشور صاحب فناوری جی‌پی‌اس، به ایران امکان دسترسی به خدمات خاص و دقت بالا نداده بود و با افزودن سامانه ناوبری فضایی بیدو و انتقال فناوری آن به کشور، امکان بهره‌مندی از چنین خدماتی فراهم شده"
قرار است خدمات دقت بالای بیدو چینی نیز در اختیار ایران قرار بگیرد. این توانایی را می توان در بخش نظامی در مسائلی مثل هدایت موشک ها، هواپیماهای نظامی و همچنین پهپادها نیز استفاده کرد و دقت آنها را تا حد قابل توجهی افزایش داد.

از سوی دیگر، برخی نکات و مزیت های مورد اشاره در توضیحات صا ایران درباره همکاری با کشور چین مانند اینکه " بیدو کلیه نقاط کور کشور را نیز پوشش می‌دهد" از جمله مواردی است که باید در آینده و مشخص شدن شرایط و ابعاد این همکاری، پیرامون آن بحث و بررسی صورت بگیرد.

در عین حال با توجه به اینکه صا ایران به عنوان سازنده ماهواره‌های فضایی ایران از جمله امید، فجر و طلوع، وظیفه توسعه فناوری سامانه‌های ناوبری فضایی در کشور را بر عهده گرفته، با افزایش سامانه ناوبری پیشرفته بیدو در کنار جی‌پی‌اس، خدمات و امکانات خاص موقعیت‌یابی و ناوبری فضایی را تکمیل خواهد کرد. و در عین استفاده از توانمندی های متخصصان ایرانی، استفاده از علوم روز را نیز مد نظر خواهد داشت.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 24
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 6
  • صادر کننده خیار به چین ۲۳:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۵
    1 0
    برادر من شما بهتر می دونید چین یک سوم صادراتش در اقتصاد فروش به بازاز امریکاست این کشور حتی در موضوع سوریه هم حاضر نشد مثل روسیه با ما راه بیاد و در حمله شرکت کنه ما دو سال پیش به این کشور خیار صادر کردیم همزمان شد با تحریم های امریکایها این چشم بادامی های پول دوست زرنگ در کمرک نگه داشتن همش گندید بعد همون ها رو به اسم غذای حیوانات دو برابر قیمت یک سوم قیمت از ما خریدن پنج برابر فروختن به گاوداری های داخل کشور گفتن خیار ممکنه کاربرد دوگانه داشته باشه! ...البته خود روسیه هم قبل از پوتین و بعد از پوتین همینجوریه....... این رو بدونید در بحران و جنگ این سرویس ها چه از طرف چین چه روسیه چه امریکا و ناتو قطع میشه من خودم هم از جی پی اس در کاشت خیار استفاه می کنم چون سر آب دادن قبلا دعوا میشد ولی الان هر کسی می دونه حدش رو......
  • ۲۳:۴۴ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۵
    0 0
    چطور ما تونستیم این توافق رو امضا کنیم در حالی که هنوز تحریم هستیم آنهم صایران که بطور مستقیم تحریم هست
  • محمد از کرمانشاه ۲۳:۴۶ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۵
    1 0
    تکیه بر توانایی خارجی معادل شکست خواهد بود.
  • ۰۰:۰۸ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    خدا رو شکر
  • ۰۰:۲۳ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    توهم
  • farshad ۰۰:۳۹ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    ممنون مشرق!! چند وقتی بود !به خصوص بعد از مقاله ای که قبلا درباره ی ماهواره های موقیت یاب امریکا و چین و روسیه گذاشته بودید و بعد از ازمایش موشک بالیستیک با قابلیت هدایت شونده توسط ایران!!!میخواستم بدونم ایران از چه ماهواره ای واسه هدایتش استفاده میکنه
  • ۰۰:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    خدا رو شکر
  • ۰۱:۳۶ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    اگه مقداری از پول های بولکه شده رو به طرح توسعه خدمات ماهواره ای اختصاص بدیم، می تونیم تا سال 2025 یا 2030 ما هم برای خودمون سیستم موقعیت یاب داشته باشیم... اگه پولی در کار باشه!!!
  • ۰۱:۳۷ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    این چینیه بابا میترسم اگه یه روزی بخایم ریاضو بزنیم موشکامون بخوره تو دهلی همون گلوناس بهتره به نظرم
  • ۰۳:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    1 0
    به امید روزی که ما هم سامانه ثریای ایرانی رو فعال کنیم
  • ۰۷:۳۰ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    به هر حال وجود یک سیستم بومی برای ما بسیار حیاتی است ، به ویژه در بخش دفاعی !
  • کارشناس چین ۰۸:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    مطمئن باشید اگر نوع روابطی که الان بین امریکا و ایران حاکم است روزی بین ایران و چین حاکم شود. سرویس چین به صفر خواهد رسید. چینی ها در وفای به عهد و اعتماد بمراتب بدتر از امریکایی ها هستند به جرات میتوان گفت حتی از روسها هم بدتر هستند. شما نمیدانید دولت و شرکتهای چینی که بلایی سر ایران در دوران تحریم آوردند تا فضای تنفس ایران قطع نشود. به هیچ وجه نباید به آنها اعتماد کرد بلکه باید هرچه سریعتر به سمت بومی سازی رفت. تا انشالله روس شاید سامانه مستقل ایرانی در فضا باشیم. امریکایی ها از رو خنجر می بندند که به مراتب بهتر از لبخند چینی ها و خنجر پشتشان است.
  • ۰۸:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    نه شرقي نه غربي جمهوري اسلامي
  • محمد ۰۹:۰۵ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    این خیلی خوبه که این فناوری به ایران بیاد واگه امکان داشته باشه حتی جی پی اس را قطع کنن و دیگه نیازی به اون نباشه اما به نظرم دربحث نظامی نمیشه اطمینان کرد نه به چین نه به روسیه و هیچ کشوری لا اقل در بخش فناوری هائی که فرمانش در دست اونها است و ما مصرف کننده هستیم چون جهان جهان قدرت وظور گوئی هست و درمواقع جنگ آمریکا وکشورهای عضو ناتو به چین فشار میارن که خدمات نظامی بیدو را قطع کنن واگه هدایت موشک های ما صرفا به این وابسته باشه کار مشکل میشه وبک ضرر دیگه هم داره که محل دقیق شلیک موشک ها را چینی ها اطلاع پیدا میکنن چون ما یک ردیاب قدرت مند چینی با دستان خودمان در موشک هایمان نصب کردیم و احتمال فروش چنین اطلاعات ارزشمندی به آمریکائی خون خوار داده میشه به نظرم اگه شده 2 تا ماهواره با قابلیت نظامی خودمان به فظا بفرستیم به از این کارها است
  • ۱۲:۲۶ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    قرار نیست تا ابد به اون‌ها تکیه کنیم
  • مهرداد ۱۳:۳۵ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    انتقال تکنولوژی به معنای تکیه نیست
  • افشین تهران ۱۵:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    این خیارها رو حتما در مریخ کاشتی.خیارها رو با کشتی بردی چین؟؟
  • افشین تهران ۱۵:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    چین زمان جنگ هم که ما تحریم بودیم به ما موشک کرم ابریشم و جنگنده فروخت و زیاد تحویل نمیگیره.
  • افشین تهران ۱۵:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    موشکهای ما وابسته فقط به این سیستمها نیستن و این در گذشته هم توضیح داده شده.در ضمن با دوتا ماهواره که نمیشه سیستم جهت یاب جهانی درست کرد.
  • adel ۱۶:۱۵ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    دوست عزیز شما خیالت راحت باشه . ایران میخواد در زیر پوشش استفاده نظامی ، این تکنولوژی رو برای آبیاری خیار وارد کشور بکنه پس اگه یه روز هم قطعش کنن زیاد ضرر نمیکنیم
  • کوروش بمان از اهواز ۱۷:۵۶ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    باسلام خدمت تک تک هموطنان دلسوزایران غیور/نظر حقیر بیاد داشته باشیم ما تنها نیستیم وخدا داریم /اگر قراره باشه دانش گر در ثریا باشد بدست ما پارسیان به دست بیاید نباید ازهیچ پیش بردی مایوس باشیم به لطف الله وذکریازهرا(س) وباتوکل و باشعار ما میتوانیم به پیشرفت ادامه بدیم باقی کار هم دست صاحب اصلی امام زمانمان هست @ اگر فقط دونمونه بیدو ازچین خریداری بشه جهت بومی سازی توسط مهندسین وصاحب نظران در این فنون واز مهندسین چینی جهت تست اولیه وکاربرد آ ن درفضا وچنانچه بامشکلی برخوردنکردیم شروع به بومی سازی بشه وبهتر از بیدو و جی پی اس را خلقکنیم تا دنیا بداند به حقیقت علم ثریا نزد ما پارسیان هستو بس /و به لطف انکه تا به اینجا دست این ملت غریب ایران را گرفته ما میتوانیم✌✌✌
  • محمد ۲۲:۳۰ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۶
    0 0
    من هم نگفتم که با دو تا ماهواره میشه سیستم جهت یابی جهانی درست کرد منظورم این بود که اگه توان وهزینه هایمان را روی ساخت ولو شده یک یادو ماهواره بزاریم بهتر از این طرح های نا امن هست در ضمن همون دوتا ماهواره میتانه پوشش منطقه ای را لا اقل برای اطراف خودمان بده و اطراف کشور برای دشمن نا امن میشه
  • دکتر ۰۰:۱۵ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۷
    0 0
    انتقال تکنولوژی!!..واقعا نمی دونم این دو کلمه زیبا و جذاب تا کی باید در زبان مدیران دولتی و ما برای گرفتن دلارهای نفتی از بودجه دولت باشه.....کسانی رو می شناسم با یک دهم این سفارهای خارجی کلی چیز ساخته بودن ولی اقایون مدیر چون دستشون از اون بودجه ها قطع می شد حاضر نشدن اون طرح ها رو قبول کنن بعد هم که تحریم شدیم اون آقایون غیب شدن!...
  • محمد ۰۰:۱۶ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۷
    0 0
    افشین حان ما که قرار نیست قاره پیما شلیک کنیم با چهار ماهواره میشه یه موقعیت یاب لوکال و محلی ایجاد کرد...

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس