به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق به نقل از ایسنا، در سال‌هاي بعد كه ساخت و پرتاب ماهواره مخابراتي زهره با مشكلات داخلي و كارشكني‌هاي ناشي از تحريم‌ها متوقف ماند بارها نقاط مداري خريداري شده در حال از دست رفتن بودند كه يكبار ايران مجبور شد از کشورهايي که ماهواره‌هايي در مدار زمين ثابت داشتند بخواهد تا ماهواره‌هاي مستعمل خود را به جايگاه مداري ايران منتقل كنند تا اتحاديه بين المللي مخابرات از نظر قانوني قادر به بازپس گيري اين نقاط ارزشمند و استراتژيک از ايران نباشد.
بار ديگر، ايران دو ماهواره به نمايندگي از زهره در نقطه مداري خود قرار داد اما اهميت نقاط مداري ايران در موقعيت زمين آهنگ باعث شده تا اخيرا کنسرسيومي از شرکت مخابراتي کشور قطر و شرکت يوتل‌ست فرانسوي براي ارسال يک ماهواره مخابراتي در کنار نقطه مداري درصدد دست اندازي به اين نقاط برآيد.
به گزارش «اسپيس نيوز»، اين ماهواره جديد که قرار است در سال 2013 به مدار 25 و نيم درجه شرقي يعني دقيقا در همسايگي خيلي نزديک نقطه مداري ايران اعزام شود قطعا باعث خواهد شد تا ماهواره قطري فرانسوي و ماهواره مستاجر ما قادر نباشند از باند «کي‌يو» که براي ماهواره‌هاي مخابراتي بسيار مهم است به درستي استفاده کنند.
همين موضوع باعث شده است که تيم قطري فرانسوي بازي جديدي را آغاز كنند بدين بهانه كه ايران حق ندارد يک نقطه مداري را براي مدتي چنين طولاني خالي از ماهواره‌اي که رسما در تملک خود دارد نگه دارد.
در عين حال ايران تاكيد دارد که در اين مدت دو ماهواره به نمايندگي از زهره از نقطه مدار استفاده کرده‌اند. اولي ماهواره‌اي به نام PAS-5 متعلق به اينتل‌ست که يک شرکت آمريکايي است و دومي ماهوره‌اي متعلق به خود يوتل‌ست (طرف مقابل دعواي جديد با ايران) که در اجاره عرب‌ست، يک شرکت خدمات ماهواره‌اي از کشور عربستان سعودي، بوده است.
عربستان سعودي نيز ادعاي ايران را پذيرفته و قبول کرده است که طبق يک قرارداد مجزا، بخشي از ظرفيت ماهواره‌اي که خود از يوتل‌ست اجاره کرده بود را به ايران و به نام ماهواره زهره اجاره داده است.
اما فرانسه مدعي است که در درجه اول عربستان اجازه انجام چنين کاري را نداشته است و در درجه دوم چنين عملياتي نمي‌تواند متن صريح قانون را که مي گويد، کشور مالک نقطه مداري بايد استفاده از آن را با ماهواره در تملک خود آغاز كند، تحت تاثير قرار دهد.
دراين ميان دكتر طالب زاده، مدير کل روابط خارجي و امور حقوقي سازمان همکاري‌هاي فضايي آسيا و اقيانوسيه (اپسکو) معتقد است كه شرايط بحراني نقاط مداري ايران بيش از هر چيز ناشي از شرايط خاص سياسي خارج از كشور و تحريم هاي اعمال شده از سوي سازمان ملل و فشارهاي آمريكا و صدور قطعنامه‌هاي متعدد توسط كشورهاي اروپايي عليه ايران است كه جايگاه ايران را در مجامع و سازمان‌هاي بين‌المللي مقداري با چالش روبرو كرده است كه از جمله آنها اتحاديه بين‌المللي مخابرات است و دائما با نفوذ آمريكا، كشورهاي اروپايي و به ويژه كشورهاي عربي و رژيم صهيونيستي به ايران فشار آورده تا فعاليت‌هاي كشور را محدود كنند.
دكتر احمد طالب‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار فناوري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين كه هر كشوري كه قصد قراردادن ماهواره در مدار زمين آهنگ (36 هزار كيلومتر) را دارد بايد نقاط مداري را از اتحاديه بين‌المللي مخابرات خريداري كند خاطرنشان كرد: خريد نقاط مداري ايران به سال‌هاي اول انقلاب كه كشور به دنبال خريد ماهواره براي مقاصد ارتباطاتي شامل راديو، تلويزيون و تلفن بود برمي گردد و اين كار در زمان دولت شهيد رجايي انجام شد.
وي ادامه داد: براساس ادبياتي كه در اين اتحاديه استفاده مي‌شود اين نقاط را سه جزيره و يا سه ملك ايران در فضا مي‌دانند. نقاطي كه علي‌رغم عدم موفقيت ايران در خريد ماهواره و استقرار آن در اين مدارها با ظرايف خاصي براي كشور نگهداري شده است.
طالب زاده تصريح كرد: از آنجا كه بر اساس مقررات بين‌المللي نقاطي را كه به كشوري تعلق مي‌گيرد مادام‌العمر نمي‌تواند بدون استفاده نگه داشته شود در مقطعي با خريد ماهواره مستعمل حاضر در فضا و انتقال آنها به اين سه نقطه، خطر از دست دادن نقاط برطرف شد ولي در حال حاضر برخي كشورها به اتحاديه بين المللي مخابرات فشار مي‌آورند كه چون ايران نمي‌تواند نقاط مداري خود را پر كند بنابراين نمي‌تواند تا ابد آنها را نگه دارد بنابراين به نظر مي‌رسد با اين شرايط موجود بايد راهكارهايي اتخاذ شود تا از اين فشارها رهايي يابيم.
رييس اسبق سازمان فضايي ايران با بيان اينكه اعتبار اوليه نقاط خريداري شده از اتحاديه بين‌المللي مخابرات10 ساله بود، گفت: در زمان اتمام اين اعتبار وزارت پست، تلگراف و تلفن وقت و شركت مخابرات به عنوان متوليان امر، ماهواره‌هاي دست دومي كه در مدار قرار داشتند خريداري كرده و به نقاط متعلق به ايران منتقل كردند كه در نهايت سه نقطه ايران داراي سه ماهواره شد و به نوعي در مهلت تعيين شده كشور صاحب سه ماهواره شد. به دنبال اين اتفاق تا زماني كه كشوري معارض نشود، اتحاديه بين‌المللي مخابرات دخالتي در وضعيت نقاط مداري نخواهد كرد.
وي افزود: اين درحالي است كه در حال حاضر چالش فعلي وجود معارض‌هاي فراوان عليه نقاط مداري ايران است كه اولين معارض آن رژيم صهيونيستي است كه دائما درصدد ايجاد مزاحمت عليه ايران در تمام زمينه‌ها است.
طالب زاده، كشورهاي عربي را معارضين ديگر نقاط مداري ايران دانست و تاكيد كرد: زماني كه ايران داراي سه نقطه مداري شد هيچ يك از كشورهاي عربي حتي صاحب يك نقطه مداري هم در فضا نبودند.
وي با تاكيد بر اين كه در عرف بين‌الملل، كشورها جهت نگه داشتن نقاط مداري خود اقدام به انتقال ماهواره‌هاي مستعمل به اين نقاط مي‌كنند به ايسنا گفت: به عنوان مثال چهار سال پيش كشور پاكستان با چنين معضلي روبرو بود كه در نهايت يك ماهواره مستعمل چيني را خريداري و به نقاط مداري خود منتقل كرد. همچنين در حال حاضر كشور مغولستان نيز با چنين وضعيتي روبرو است كه در حال خريد دو ماهواره و انتقال به نقاط مداري خود است؛ بنابراين با توجه به اينكه از زمان طراحي، ساخت و پرتاب ماهواره به مدار 36 هزار كيلومتر حداقل سه سال زمان نياز است، آسان‌ترين راحل جهت از دست ندادن نقاط مداري، انتقال ماهواره‌هاي مستعمل به اين نقاط است.
طالب زاده در خصوص چگونگي شيطنت كشورهاي معارض عليه نقاط مداري ايران گفت: وقتي ماهواره مستعمل از كشوري خريداري شده و به نقاط مداري تحت مالكيت منتقل مي‌شود پس از مدتي ماهواره انتقال يافته از بين مي رود. از سوي ديگر اسنادي كه به اتحاديه بين‌المللي مخابرات ارائه شده اسناد معتبري است كه نشان مي‌دهد كه اين ماهواره ساخت كدام كارخانه بوده و در چه تاريخي پرتاب شده وعمر آن چه مدت است بنابراين اين وضعيت تا زماني ادامه دارد كه كسي با شيطنت اين اسناد را بررسي نكرده و اعلام نكند كه بر اساس اسناد قرار بوده كه اين ماهواره‌ها تا اين مدت در فضا بماند.
وي ادامه داد: اين در حالي است كه معمولا حتي اگر10 تا 15 سال هم از عمر ماهواره‌هاي انتقال يافته به مداري بگذرد كسي تذكري نمي‌دهد كه عمر ماهواره شما تمام شده و بايد ماهواره‌اي را جايگزين آن كنيد اما در حالتي كه كشوري با بررسي اسناد در اتحاديه اعلام كند كه ماهواره‌اي كه ايران به مدارهاي خود انتقال داده در اين زمان عمرش تمام شده و اعلام كند كه قصد پرتاب ماهواره و استقرار آن در اين نقاط خالي را دارد در اين صورت اتحاديه بين المللي مخابرات تذكر مي دهد با توجه به اينكه نقاط مداري شما خالي از ماهواره است و كشوري هم قصد پرتاب ماهواره‌اي به اين نقاط را دارد اولويت با شماست كه يا اين نقاط را با پرتاب ماهواره جديد پر كنيد و يا اينكه اجازه دهيد كه آن كشور ماهواره خود را استقرار دهد.
وي افزود: در حال حاضر ايران در چنين وضعيتي است و البته بسياري از مسائل بازي سياسي است كه پشت پرده آن، آمريكا رژيم صهيونيستي و برخي كشورهاي اروپايي و عربي مانند عربستان قرار دارند و استنباط من اين است كه بيشتر كشورهاي عربي دخالت مي كنند.
مدير کل روابط خارجي و امور حقوقي سازمان همکاري‌هاي فضايي آسيا و اقيانوسيه (آپسکو) در خصوص راهكاري رفع اين مشكلات گفت: بخشي از اين تنش‌ها به سياست‌هاي نظام برمي‌گردد تا زماني كه نظام جمهوري اسلامي با اهداف خود قصد حضور جدي در دنيا را دارد دشمن‌هاي زيادي خواهد داشت به نظر مي‌رسد كه مسوولان در اين بخش‌ها بايد آماده بوده و موضوعاتي كه عليه ايران در مجامع بين‌المللي مطرح مي‌شود جدي پيگيري كنند تا هميشه حالت آماده باش احتمالي را داشته و حداقل چهار، پنج راهكار را بر روي ميز داشته باشند. از جمله راهكارهاي موجود اجاره اين نقاط به ساير كشورها يا سازمان بين‌المللي مانند سازمان فضايي آسيا و اقيانوسيه است و يا مي‌توان ما هواره‌هايي مستعمل ديگري را خريداري و به اين نقاط انتقال داد اما مراحل نهايي و بهترين پيشنهاد طراحي، ساخت و پرتاب ماهواره به مدار 36 هزار كيلومتري است كه اين اتفاق با وجود نيروهاي متخصص و دانشگاه‌هاي فعال در ايران امكان پذير است كه علاوه بر حل مشكلات خود مي‌توان به ساير كشورها نيز در اين زمينه كمك كرد.
طالب‌زاده با بيان اينكه در عين حال در عرف بين‌المللي كشورها نقاط مداري خود را طي يك مدتي به ساير كشورها هم اجاره مي‌دهند، افزود: اين توافق در اتحاديه بين‌المللي مخابرات ثبت مي‌شود اما مالكيت براي كشورها صاحب نقاط مداري خواهد بود. به عنوان مثال سازمان‌هاي بين‌المللي مانند «اينتل ست» و «يوتل ست» كه كارشان فروش سرويس‌هاي مخابراتي و راديو و تلويزيوني است، 20 ماهواره داشته اما نقاط مداري اين ماهواره متعلق به خودشان نبوده و اجاره كرده‌اند.
وي با تاكيد براين كه بر اساس قوانين بين‌المللي نقاط مداري تا ابد متعلق به كشوري نيست مگر اينكه تا ابد كشورها از نقاط مداري استفاده كنند، تصريح كرد: سه نقطه مداري خريداري شده ايران در محدوده جغرافيايي كشورمان است ازاين رو وقتي كه ماهواره‌اي در اين مدارها و در فاصله 36 هزار كيلومتري قرار گيرد، سيگنال‌هاي صوتي و تصويري كه از ماهواره‌ها به زمين ارسال مي‌شود در محدوده ايران بوده و تداخل فركانسي با كشور ديگري ندارد. از سوي ديگر چنانچه نتوانيم از نقاط مداري استفاده كرده و صرفا قصد نگهداري آن را داشته باشيم از نظر قوانين بين‌المللي اجازه چنين كاري را نداريم چرا كه كشورهاي همسايه‌اي كه احتياج به نقاط مداري جهت استقرار ماهواره‌هاي خود دارند، مي‌توانند از اتحاديه درخواست مالكيت اين نقاط را كنند اين درحالي است كه كشورها وقتي كه اين نقاط مداري را خريداري مي‌كنند تا ابد براي خود نگه مي‌دارند و بخشي از سرزمين خود قلمداد مي‌كنند.
مدير کل روابط خارجي و امور حقوقي سازمان همکاري‌هاي فضايي آسيا و اقيانوسيه (آپسکو) فلسفه تشكيل اتحاديه بين‌المللي مخابرات را جلوگيري از بروز تداخل فركانسي در اختصاص نقاط مداري به ماهواره هاي كشورها عنوان كرد و گفت: علاوه بر اين اتحاديه، كميته استفاده صلح‌آميز از فضا سازمان ملل متحد از كشورها تعهد مي‌گيرد از نقاط مداري تعلق گرفته استفاده صلح آميز كند.
